Κλιματική κρίση: Ποια η διαφορά μεταξύ 1,5°C και 2°C υπερθέρμανσης του πλανήτη - Και δεν είναι μισός βαθμός

Μπορεί μισός βαθμός Κελσίου να φέρει την καταστροφή στον πλανήτη και σε ό,τι ζει σε αυτόν και μάλιστα χωρίς δυνατότητα αντιστροφής της κατάστασης; Επιστήμονες απαντούν.

Η ανάγκη περιορισμού της παγκόσμιας μέσης ανόδου της θερμοκρασίας στον 1,5°C έχει τονιστεί επανειλημμένως τα τελευταία χρόνια, με τους επιστήμονες να υποστηρίζουν ότι η υπέρβαση αυτού του ορίου ελλοχεύει κινδύνους για πρόκληση πολύ σοβαρών επιπτώσεων στο κλίμα, στους ανθρώπους, την άγρια ζωή και τα οικοσυστήματα.

Την ίδια ώρα η Συμφωνία του Παρισιού του 2015 στοχεύει μακροπρόθεσμα στη σταθεροποίηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω των 2°C.

Ποια είναι όμως η διαφορά μεταξύ 1,5°C και 2°C; Επιστήμονες εξηγούν στο Reuters:

Σε ποιο σημείο είμαστε τώρα

Ήδη, ο πλανήτης έχει θερμανθεί κατά περίπου 1,1°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Κάθε μία από τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες ήταν πιο καυτή από οποιαδήποτε δεκαετία από το 1850.

"Δεν είχαμε ποτέ τέτοια υπερθέρμανση του πλανήτη μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες", δήλωσε η κλιματολόγος Ντανιέλα Γιάκομπ από το Climate Service Center Germany. "Ο μισός βαθμός σημαίνει πολύ πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και μπορεί να είναι πιο συχνά, πιο έντονα ή παρατεταμένα σε διάρκεια".

Μόλις φέτος, καταρρακτώδεις βροχές πλημμύρισαν την Κίνα και τη Δυτική Ευρώπη, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους. Εκατοντάδες άλλοι πέθαναν όταν οι θερμοκρασίες στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ. Η Γροιλανδία είδε τεράστια γεγονότα τήξης, φωτιές κατέστρεψαν τη Μεσόγειο και τη Σιβηρία και ρεκόρ ξηρασίας έπληξε περιοχές της Βραζιλίας.

"Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη κάθε κατοικημένη περιοχή σε όλο τον κόσμο", δήλωσε η κλιματολόγος Ρέιτσελ Γουόρεν από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας.

Ζέστη, βροχή, ξηρασία

Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C και πάνω θα επιδεινώσει αυτές τις επιπτώσεις.

"Για κάθε αύξηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι αλλαγές στα άκρα γίνονται μεγαλύτερες", δήλωσε η κλιματολόγος Sonia Seneviratne στο ETH της Ζυρίχης.

Για παράδειγμα, οι καύσωνες θα γίνονταν πιο συχνοί και πιο έντονοι.

Ένα συμβάν ακραίας ζέστης που συνέβαινε μία φορά τη δεκαετία σε ένα κλίμα χωρίς ανθρώπινη επιρροή, θα συμβαίνει 4,1 φορές τη δεκαετία με 1,5°C υπερθέρμανσης και 5,6 φορές με 2°C, σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος του ΟΗΕ (IPCC).

Αν αφήσουμε την υπερθέρμανση να φτάσει τους 4°C, ένα συμβάν ακραίας ζέστης θα μπορούσε να σημειωθεί 9,4 φορές ανά δεκαετία.

Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα μπορεί επίσης να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία, με αποτέλεσμα πιο ακραίες βροχοπτώσεις που αυξάνουν τους κινδύνους πλημμύρας. Αυξάνει επίσης την εξάτμιση, οδηγώντας σε πιο έντονες ξηρασίες.

Πάγος, θάλασσες, κοραλλιογενείς ύφαλοι

Η διαφορά μεταξύ 1,5°C και 2°C είναι κρίσιμη για τους ωκεανούς της Γης και τις παγωμένες περιοχές.

"Στους 1,5°C, υπάρχει μια καλή πιθανότητα να αποτρέψουμε την κατάρρευση του μεγαλύτερου μέρους του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας και της δυτικής Ανταρκτικής", δήλωσε ο κλιματολόγος Μάικλ Μαν του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια.

Αυτό θα βοηθούσε να περιοριστεί η άνοδος της στάθμης της θάλασσας σε λίγα μέτρα μέχρι το τέλος του αιώνα - μια μεγάλη αλλαγή που μπορεί να διαβρώσει τις ακτές και να πλημμυρίσει ορισμένα μικρά νησιωτικά κράτη και παράκτιες πόλεις.

Αλλά αν ξεπεράσει τους 2°C τα στρώματα πάγου θα μπορούσαν να καταρρεύσουν, είπε ο Μαν, με τη στάθμη της θάλασσας να ανεβαίνει έως και 10 μέτρα - αν και πόσο γρήγορα θα μπορούσε να συμβεί αυτό είναι αβέβαιο.

Η υπερθέρμανση κατά 1,5°C θα κατέστρεφε τουλάχιστον το 70% των κοραλλιογενών υφάλων, αλλά στους 2°C περισσότερο από το 99% θα χαθεί. Αυτό θα κατέστρεφε τους βιότοπους ψαριών και τις κοινότητες που στηρίζονται στους υφάλους για την τροφή.

Τροφή, δάση, ασθένειες

Η υπερθέρμανση κατά 2°C, έναντι 1,5°C, θα αύξανε επίσης τον αντίκτυπο στην παραγωγή τροφίμων.

"Αν έχετε κακή σοδειά για το ψωμί στον κόσμο ταυτόχρονα, τότε θα μπορούσατε να δείτε ακραίες αυξήσεις των τιμών των τροφίμων και πείνα σε πολλές περιοχές του κόσμου», δήλωσε ο κλιματολόγος Σιμόν Λιούις στο University College του Λονδίνου.

Ένας πιο ζεστός κόσμος θα μπορούσε να δει τα κουνούπια που μεταφέρουν ασθένειες όπως η ελονοσία και ο δάγγειος πυρετός να επεκτείνονται σε ένα ευρύτερο φάσμα. Ωστόσο, με 2°C θα έβλεπε επίσης ένα μεγαλύτερο ποσοστό εντόμων και ζώων να χάνει το μεγαλύτερο μέρος της εμβέλειας του τόπου κατοικίας του, σε σύγκριση με 1,5°C, και να αυξήσει τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών - ένας άλλος κίνδυνος για την άγρια ζωή.

"Σημεία καμπής"

Καθώς ο κόσμος θερμαίνεται, αυξάνεται ο κίνδυνος ο πλανήτης να φτάσει σε "σημεία καμπής", στα οποία τα συστήματα της Γης περνούν ένα κατώφλι που προκαλεί μη αναστρέψιμες ή διαδοχικές επιπτώσεις. Το πότε ακριβώς θα φτάσουμε σε αυτά τα σημεία είναι αβέβαιο.

Οι ξηρασίες, οι μειωμένες βροχοπτώσεις και η συνεχιζόμενη καταστροφή του Αμαζονίου μέσω της αποψίλωσης, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να δουν το σύστημα των τροπικών δασών να καταρρέει, απελευθερώνοντας CO2 στην ατμόσφαιρα αντί να το αποθηκεύουν. Ή η υπερθέρμανση του μόνιμου παγετού της Αρκτικής θα μπορούσε να προκαλέσει την αποσύνθεση της παγωμένης βιομάζας, απελευθερώνοντας τεράστια ποσότητα εκπομπών άνθρακα.

"Γι' αυτό είναι τόσο επικίνδυνο να συνεχίσουμε να βγάζουμε ορυκτά καύσιμα... επειδή αυξάνουμε την πιθανότητα να υπερβούμε ένα από αυτά τα σημεία καμπής", είπε ο Λιούις.

 

 

 

8 Νοεμβρίου 2021

news247