Κλιματική αλλαγή: Τι είναι η «νέα άρνηση» και πώς εξαπλώνεται στο Youtube

Τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρήθηκε μια «εντυπωσιακή» αύξηση αυτής της «νέας άρνησης»

Αν έχετε μπει στο Youtube τον τελευταίο καιρό, μπορεί να έχει ακούσει τους ισχυρισμούς ότι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια δεν λειτουργούν, ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα βοηθήσει του κοραλλιογενείς υφάλους να ανθίσουν ή ότι οι επιστήμονες του κλίματος είναι διεφθαρμένοι και κινδυνολογούν.

Όλες αυτές είναι ψευδείς και παραπλανητικές δηλώσεις που προέρχονται από μια σειρά χιλιάδων βίντεο στο YouTube, τα οποία αναλύθηκαν από το μη κερδοσκοπικό Κέντρο για την Αντιμετώπιση του Ψηφιακού Μίσους (CCDH), το οποίο εντόπισε μια έντονη αλλαγή στην τακτική των αρνητών του κλίματος τα τελευταία χρόνια.

Ενώ κάποτε οι αρνητές της κλιματική αλλαγής την απέρριπταν ευθέως ως φάρσα ή απάτη ή ισχυρίζονταν ότι ο άνθρωπος δεν ευθύνεται γι’ αυτήν, τώρα πολλοί στρέφονται σε μια διαφορετική προσέγγιση, η οποία επιχειρεί να υπονομεύσει την επιστήμη του κλίματος, να θέσει υπό αμφισβήτηση τις λύσεις για το κλίμα και να ισχυριστεί ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα είναι ευεργετική στην καλύτερη περίπτωση και ακίνδυνη στην χειρότερη.

Τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρήθηκε μια «εντυπωσιακή» αύξηση αυτής της «νέας άρνησης», σύμφωνα με μια ανάλυση του CCDH που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, η οποία υποδηλώνει επίσης ότι αυτή η αλλαγή στην περιγραφή θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους δημιουργούς βίντεο του YouTube να παρακάμψουν την απαγόρευση της εταιρείας κοινωνικής δικτύωσης να εκμεταλλεύεται οικονομικά την άρνηση του κλίματος.

Υλικό από περισσότερα από 12.000 βίντεο

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν απομαγνητοφωνήσεις από περισσότερα από 12.000 βίντεο που αναρτήθηκαν μεταξύ 2018 και 2023 σε 96 κανάλια του YouTube, τα οποία προώθησαν την άρνηση του κλίματος και την παραπληροφόρηση. Οι μεταγραφές αναλύθηκαν με τεχνητή νοημοσύνη για να κατηγοριοποιηθούν οι αφηγήσεις άρνησης του κλίματος που χρησιμοποιήθηκαν είτε ως «παλιά άρνηση» είτε ως «νέα άρνηση».

Το περιεχόμενο της «νέας άρνησης» – επιθέσεις στις λύσεις, την επιστήμη και το κίνημα για το κλίμα – αποτελεί πλέον το 70% του συνόλου των ισχυρισμών άρνησης του κλίματος που δημοσιεύονται στο YouTube, σύμφωνα με την έκθεση, από 35% το 2018.

Οι κλασικοί ισχυρισμοί της «παλιάς άρνησης» ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν συμβαίνει μειώθηκαν από 48% όλων των ισχυρισμών άρνησης το 2018 σε 14% το 2023, σύμφωνα με την έκθεση. Οι ισχυρισμοί ότι οι λύσεις για το κλίμα δεν θα λειτουργήσουν, ωστόσο, εκτινάχθηκαν από 9% σε 30% κατά την ίδια περίοδο.

Ο Imran Ahmed, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του CCDH, δήλωσε ότι η έκθεση είναι κατά κάποιο τρόπο μια ιστορία επιτυχίας.

«Το κίνημα για το κλίμα κέρδισε το επιχείρημα ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική και ότι πλήττει τα οικοσυστήματα του πλανήτη μας», δήλωσε στο CNN. Καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης – από καυτούς καύσωνες έως σφοδρές καταιγίδες – επηρεάζουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, τα αφηγήματα που αρνούνται την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και λιγότερο αποτελεσματικά.

Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό λόγω της νεαρής δημογραφικής ομάδας που προσελκύει το YouTube, σύμφωνα με το CCDH. Μια έρευνα του Δεκεμβρίου από το Pew Research Center διαπίστωσε ότι το YouTube είναι η πιο διαδεδομένη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που ανέλυσε μεταξύ των νέων 13 έως 17 ετών, την οποία χρησιμοποιούν περίπου εννέα στους δέκα από αυτούς.

«Οι αρνητές του κλίματος έχουν πλέον πρόσβαση σε τεράστιο παγκόσμιο κοινό μέσω ψηφιακών πλατφορμών», δήλωσε ο Charlie Cray, ανώτερος στρατηγικός σύμβουλος της Greenpeace. «Το να τους επιτρέψουμε να μειώσουν σταθερά τη δημόσια υποστήριξη για τη δράση για το κλίμα – ιδίως μεταξύ των νεότερων θεατών – θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για το μέλλον του πλανήτη μας».

Η αλλαγή στην τακτική υπονόμευσης της δράσης για το κλίμα θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους δημιουργούς να παρακάμψουν την πολιτική του YouTube που τους απαγορεύει να κερδίζουν χρήματα από περιεχόμενο άρνησης του κλίματος, σύμφωνα με την έκθεση. Το 2021, η εταιρεία απαγόρευσε τη διαφήμιση κατά του περιεχομένου που «έρχεται σε αντίθεση με την καθιερωμένη επιστημονική συναίνεση γύρω από την ύπαρξη και τα αίτια της κλιματικής αλλαγής».

Ωστόσο, το YouTube δυνητικά κερδίζει έως και 13,4 εκατομμύρια δολάρια ετησίως από διαφημίσεις σε βίντεο που η έκθεση διαπίστωσε ότι περιέχουν άρνηση του κλίματος, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του CCDH, συμπεριλαμβανομένων διαφημίσεων από διακεκριμένες εταιρείες αθλητικών ειδών, ξενοδοχεία και διεθνείς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Πηγή: CNN