Και ενώ η Ευρώπη ακόμη συζητά για το εάν η πυρηνική ενέργεια θα χρησιμοποιηθεί ως ενεργειακό μέσο για την απεξάρτηση από τον άνθρακα, ΗΠΑ και Ρωσία ήδη κάνουν τα δικά τους πυρηνικά σχέδια στην Ευρώπη.
Η συμμαχία υπέρ της πυρηνικής ενέργειας μεταξύ Γαλλίας και Ανατολικής Ευρώπης πιέζει τηνΕυρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει τα πυρηνικά και το φυσικό αέριο στα σχέδια για «βιώσιμη χρηματοδότηση» (EU taxonomy) – παράλληλα με τις ανανεώσιμες πηγές – με στόχο την απεξάρτηση από τον άνθρακα.
Εντός Δεκεμβρίου αναμένονται σχετικές αποφάσεις από την Κομισιόν.
Καθώς η Επιτροπή αντιμετωπίζει πιέσεις από τη Γαλλία και κράτη όπως η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Βουλγαρία, οι τελευταίες λαμβάνουν σημαντικές ροές χρηματοδότησης και πολιτική υποστήριξη από χώρες εκτός Ευρώπης.
Χώρες όπως η Ρουμανία πρέπει να αντικαταστήσουν τους παλιούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, κάτι που θα γίνει με ένα μείγμα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πυρηνικών και σταθμών ηλεκτροπαραγωγής αερίου.
Η Ρουμανία θέλει να χρησιμοποιήσει τις «καταλληλότερες τεχνολογίες για να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια», ανάρτησε στο Facebook ο Βιργίλιος Ποπέσκου, υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας, μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου στις 2 Δεκεμβρίου.
Πρόσθεσε ότι η Ρουμανία θα χρησιμοποιήσει ενέργεια «από ανανεώσιμες πηγές, πυρηνική και φυσικόαερίο».
Από την πλευρά της η Ουάσιγκτον βλέπει ευκαιρίες στην αγορά πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη. Η κλιματική κρίση παρουσιάζει «μια ευκαιρία αγοράς για τεχνολογίες μείωσης του άνθρακα», όπως η πυρηνική ενέργεια, δήλωσε η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Τζένιφερ Γκράνχολμ.
Στην Ουγγαρία, η επέκταση 12,5 δισεκατομμυρίων ευρώ του μοναδικού πυρηνικού σταθμού της χώρας που θα κατασκευαστεί από τη ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom χρηματοδοτήθηκε με δάνειο 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη Ρωσία, βάσει σύμβασης που ανατέθηκε το 2014.
Ενώ η Ρωσία χρηματοδοτεί τα πυρηνικά με δάνεια, οι ΗΠΑ δίνουν δωρεάν χρήματα σε κράτη της Ανατολικής Ευρώπης για να προωθήσουν την πυηρνική ενέργεια μέσω του «Πακέτου για το Πυρηνικό Μέλλον».
Οι ΗΠΑ θα παράσχουν 2 εκατομμύρια δολάρια στη Ρουμανία και 10 εκατομμύρια δολάρια στην Πολωνία από το συγκεκριμένο πακέτο, δήλωσε στο EURACTIV εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Στη Ρουμανία, τα χρήματα θα δοθούν ώστε να καταστεί η χώρα «κόμβος» εκπαίδευσης και ειδίκευσης στους «μίνι πυρηνικούς αντιδραστήρες».
Στην Πολωνία, τα χρήματα των ΗΠΑ θα δαπανηθούν για «εργασίες σε πρώιμο στάδιο για την ανάπτυξη έξι αντιδραστήρων», είπε ο εκπρόσωπος.
Στη Βουλγαρία, η εθνική εταιρεία ενέργειας (BEH) και η Fluor με έδρα τις ΗΠΑ υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης την 1η Νοεμβρίου για τον σχεδιασμό και την κατασκευή νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων με τεχνολογία SMR.
Τον Οκτώβριο του 2020, η Ρουμανία υπέγραψε συμφωνία 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τις ΗΠΑ για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων στο μοναδικό πυρηνικό εργοστάσιο της χώρας στην Τσερναβόντα. Το εργοστάσιο διαθέτει δύο αντιδραστήρες 700 MW, οι οποίοι μαζί καλύπτουν περίπου το ένα πέμπτο της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
Σε δηλώσεις της στη EURACTIV, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε ότι «έχει επίγνωση διαφόρων επαφών και πρωτοβουλιών της κυβέρνησης των ΗΠΑ στον πυρηνικό τομέα με ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, περιλαμβανομένων ορισμένων Διακυβερνητικών Συμφωνιών ή/και Μνημονίων Κατανόησης που έχουν υπογραφεί».
Ενώ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε τα κονδύλια των ΗΠΑ για τη Ρουμανία και την Πολωνία, αρνήθηκε να αποκαλύψει εάν οι ΗΠΑ θα διοχετεύσουν επιπλέον χρήματα σε πυρηνικά έργα σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Μένει να φανεί σε ποιο βαθμό οι ΗΠΑ συνεχίζουν να παρεμβαίνουν στο ενεργειακό μείγμα των κρατών της ΕΕ. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η ευρωπαϊκή πυρηνική αναγέννηση χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από τις δύο μεγάλες παραδοσιακές πυρηνικές δυνάμεις: τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.
(Nikolaus J. Kurmayer | EURACTIV.com, Bogdan Neagu | EURACTIV.ro, Krassen Nikolov | EURACTIV.bg)
