Η επίσκεψη Μητσοτάκη στο Ν. Δελχί ξαναφέρνει στο προσκήνιο το διάδρομο Ινδίας - Μ. Ανατολής - Ευρώπης- Το ενδιαφέρον Πάιατ και ο ρόλος της Ελλαδας

Μπορεί ο πόλεμος στη Γάζα να έχει «παγώσει» το φιλόδοξο εγχείρημα του εμπορικού και ενεργειακού Διαδρόμου της Ινδίας προς τη Μ.Ανατολή και από εκεί στην Ευρώπη, ωστόσο η πολυπληθέστερη χώρα στον πλανήτη δεν έχει σταματήσει να αναζητά εμπορικές διόδους προς τη Δύση.

Και η προοπτική, λόγω γεωγραφίας, να παίξει η Ελλάδα το ρόλο της ευρωπαϊκής πύλης για την Ινδία, αφού είναι η πιο κοντινή προς αυτή, χώρα της ΕΕ, αναμένεται να τεθεί εκ νέου στις επαφές που θα έχει τη Τετάρτη και τη Πέμπτη στο Ν. Δελχί ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον ομόλογο του Ναρέντρα Μόντι.

Το είχε θέσει ο τελευταίος στα τέλη του περασμένου Αυγούστου κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα, αναμένεται να το κάνει και τώρα, έστω και με πολύ πιο αδύναμες προοπτικές, αφού ο πόλεμος στη Γάζα έχει αλλάξει τις ισορροπίες και η ρήξη στις σχέσεις Ισραήλ - Σ. Αραβίας παραμένει, χωρίς να διαφαίνονται σημάδια εξομάλυνσης στο ορατό μέλλον. 

Με άλλα λόγια το φαραωνικό σχέδιο μιας εμπορικής, ενεργειακής και τεχνολογικής γέφυρας μήκους 4.800 χλμ μεταξύ τριών από τις πιο σημαντικές γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη, Ασίας - Μ.Ανατολής - Ευρώπης, που θα συνέδεε το λιμάνι της Βομβάης με εκείνο της Χάιφα, (το οποίο ήδη ελέγχουν Ινδοί επενδυτές), παραμένει στο τραπέζι, ωστόσο είναι έρμαιο των γεωπολιτικών εξελίξεων λόγω Γάζας.

Τα πάντα όσον αφορά τον India- Middle East - Europe Economic Corridor (IMEC), εξαρτώνται από το τι θα συμβεί στη Γάζα και από τη στάση του Ισραήλ που δεν συζητά ένα ανεξάρτητο παλαιστιανικό κράτος, όπως απαιτεί η Σαουδική Αραβία για να εγκαθιδρύσει μαζί του διπλωματικές σχέσεις. Κάθε τι αυτή τη στιγμή δείχνει ότι είμαστε στο απόλυτο αδιέξοδο.

Έκτος κι αν μπροστά σε αυτό το συνεχιζόμενο αδιέξοδο, τις αμερικανικές πιέσεις προς το Τελ Αβίβ και το γεγονός ότι όπως είπε ο Μπλίνκεν το Σάββατο στη Διάσκεψη του Μονάχου, διανοίγεται μια «εξαιρετική ευκαιρία» στη Μέση Ανατολή, καθώς «σχεδόν όλες οι αραβικές χώρες» επιθυμούν κάποια στιγμή να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, αρχίσουν κάποια στιγμή να ακούγονται πιο διαλλακτικές φωνές.

Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να διαβάσει κανείς και τις δηλώσεις του μετριοπαθούς ισραηλινού Προέδρου Ι.Χέρτζογκ, ο οποίος μίλησε το Σάββατο για την ανάγκη προσέγγισης με το Ριάντ, λέγοντας ότι θα αποτελούσε «νίκη επί των δολοπλοκιών» της Χαμάς, για να εισπράξει πάντως την απάντηση του σαουδάραβα ΥΠΕΞ ότι θα πρέπει πρώτα να αναγνωριστεί ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.

Τα μηνύματα Πάιατ από την Ουάσινγκτον 

Εχει ενδιαφέρον ότι παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες υλοποίησης του IMEC, οι Αμερικανοί δεν φαίνονται διατεθειμένοι να το βάλουν κάτω. Εχουν επενδύσει πάρα πολλά στο συγκεκριμένο project, τόσο ως το αντίπαλο δέος στο κινεζικό «One Belt one Road», κυρίως όμως ως έναν άξονα εμπορίου, ενέργειας, ασφάλειας και σταθερότητας στην πιο εύφλεκτη και εκτεταμένη ζώνη του πλανήτη: Αυτήν που ξεκινά από τη Μεσόγειο και τη Μ.Ανατολή και φτάνει μέχρι τις παρυφές της Κίνας, δηλαδή την Ινδία.

Και πριν από μια εβδομάδα, μιλώντας στην Ουάσινγκτον, σε πάνελ του 5ου Φόρουμ για τη ΝΑ Ευρώπη και την Αν. Μεσόγειο, ο υφυπ. Εξωτερικών για τους ενεργειακούς πόρους των ΗΠΑ, Τζέφρι Πάιατ έκανε ιδιαίτερη μνεία τόσο στο διάδρομο Ινδίας - Μ. Ανατολής - Ευρώπης, όσο και στην επίσκεψη Μητσοτάκη στο Νέο Δελχί.

«Τα οφέλη της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας θα γίνονται όλο και πιο ορατά, καθώς η Ελλάδα αποκτά όλο και πιο φιλόδοξο όραμα για το στρατηγικό ρόλο που μπορεί να παίξει στην Αν.Ευρώπη, ίσως ακόμη και μέχρι τον Κολπο, μετά και την επικείμενη επίσκεψη Μητσοτάκη στον Ινδικό Ωκεανό», δήλωσε χαρακτηριστικά σε μια αποστροφή της ομιλίας του, ο κ. Πάιατ, στο συνέδριο που διοργάνωσαν στην Ουάσινγκτον, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο και η «Καθημερινή».

Σε άλλο μάλιστα σημείο, επικαλέστηκε συζήτηση που είχε στη Ν.Υόρκη με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, με αυτό ακριβώς το αντικείμενο, δηλαδή της συνέχιση της διαδρομής του IMEC, μετά το λιμάνι της Χάιφα, μέσω Κύπρου και Ελλάδας.

Οι Αμερικανοί γνωρίζουν πολύ καλά τα εμπόδια που αντιμετωπίζει το έργο μετά τη ρήξη στις σχέσεις Ριάντ - Τελ Αβίβ. Δεν πρόκειται ωστόσο να εγκαταλείψουν τη προσπάθεια, πόσο μάλλον όταν, πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, το αντιμετώπιζαν και ως ένα μέσο για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες και ειδικά με τη Σ.Αραβία.

Το ίδιο πολλά, όπως οι Αμερικανοί, έχει επενδύσει στο σχέδιο και η Ινδία του Ν. Μόντι, που ανταγωνίζεται ευθέως πλέον το μεγάλο της περιφερειακό αντίπαλο, τη Κίνα, αναζητά δρόμους απευθείας σύνδεσης με τη Μ. Ανατολή και δεν εμπιστεύεται την χερσαία διαδρομή μέσω Ιράν. Κυρίως όμως θέλει να αναδειχτεί σε ισχυρό παγκόσμιο παίκτη σε γεωπολιτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο.

Η Ινδία και ο ελληνικός ρόλος

Σε αυτό το πλαίσιο και σε μια περίοδο οξύτατης αντιπαλότητας της Δύσης με τη Ρωσία και την Κίνα, λαμβάνει χώρα το ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη την Τετάρτη και τη Πέμπτη στην Ινδία, συνοδευόμενος από μια επιχειρηματική αποστολή 70 και πλέον στελεχών από ελληνικές επιχειρήσεις, όπως οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Eurobank, Mytilineos, Dynacom, Viohalco, ΟΛΘ, Goldair, κ.ά.

Κρίνοντας από το προφίλ των μεγαλύτερων ονομάτων της αποστολής, οι τομείς ενδιαφέροντος για διμερείς συνεργασίες είναι η ναυτιλία, τα καλώδια, η μεταλλουργία, η τεχνολογία, τα logistics και φυσικά η πράσινη ενέργεια. 

Σε αυτό το περιβάλλον γίνεται η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ινδία, η οποία αναζητά πάντα τη διαδρομή που θα της ανοίξει τις πύλες προς την Ευρώπη και δεν έχει εγκαταλείψει καθόλου τα σχέδια της για τον IMEC.

Ενα σχέδιο που είχαν υπογράψει στις 10 Σεπτέμβριου 2023, στο περιθώριο της συνόδου των G-20 στο Ν.Δελχί, οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Ινδίας, της Σ.Αραβίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της ΕΕ, προκειμένου να αποτελέσει μια στρατηγικής σημασίας οικονομική λεωφόρο, ένα game changer στο εμπόριο και την ενέργεια. 

Και που από ενεργειακής τουλάχιστον άποψης και εφόσον αποκατασταθούν κάποια μέρα οι σχέσεις Ριαντ- Τελ Αβίβ θα μπορούσε κάλλιστα να «κουμπώσει» με τη διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου - Ισραήλ (Great Sea interconnector), εντάσσοντας την Ελλάδα σε αυτόν τον μεγάλης στρατηγικής υπεραξίας διάδρομο.

Δεν ήταν άλλωστε τυχαίο το άνοιγμα Μητσοτάκη στην Ινδία, όταν τον Σεπτέμβριο του 2023 της απηύθηνε κάλεσμα από τη Λευκωσία για να συμμετάσχει και εκείνη στην τριμερή Ελλάδας- Κύπρου - Ισραήλ, και ενώ λίγες μέρες πριν είχε συναντηθεί στην Αθήνα με τον ομολόγό του Ναρέντρα Μόντι.