Χαραλαμπίδης: Απολιγνιτοποίηση και θαλάσσιες ζώνες πήγαν περίπατο

Ο Γενικός Διευθυντής της Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης αναλύει τις αναφορές του Πρωθυπουργού στα Ηνωμένα Έθνη σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τον καλεί "να προσγειωθεί στον πλανήτη Ελλάδα".

Άκουσα την ομιλία του Πρωθυπουργού στα Ηνωμένα Έθνη και απομόνωσα τις αναφορές στην κλιματική αλλαγή. Ναι, προφανώς και είμαι “εμμονικός” με το θέμα. Αν δεν είχα ακούσει την προηγούμενη, τον Σεπτέμβρη του 2019, ίσως να ήμουν περήφανος τόσο με την ευφράδεια λόγου, όσο και από το περιεχόμενο της ομιλίας. Κλιματική απειλή, παγκόσμια συνεργασία, η Ελλάδα στην πρωτοπορία…

Όπως τότε που μας σόκαρε ευχάριστα με την ανακοίνωση της απολιγνιτοποίησης. Όπως, λίγο αργότερα, στην Παγκόσμια Διάσκεψη για τη Βιοποικιλότητα, όταν ανακοίνωσε τη δέσμευση για τη δημιουργία μεγάλων θαλάσσιων περιοχών που θα καλύπτουν το 30% των θαλασσών μας, ενώ το 10% θα είναι ζώνες απόλυτης προστασίας.

Εξαιρετικά δομημένο αφήγημα, πιάνει τον παλμό και τις προκλήσεις της εποχής, δείχνει έναν αρχηγό χώρας που βλέπει μπροστά και δεν διστάζει να προχωρήσει στις απαραίτητες τομές που ζητά η επιστήμη. Μόνο που χαλάει μόλις δεις την κατάσταση που επικρατεί, την πραγματικότητα, στη χώρα.

Η ίδια χώρα που δεσμεύεται σε διεθνείς συναντήσεις στη μάχη για το κλίμα, εξαπλώνει το δίκτυο αερίου, επιδοτεί το αέριο, επιδοτεί το πετρέλαιο θέρμανσης, υποχρεώνει κάθε νέο κτίριο να έχει εγκατάσταση αερίου. Ναι, σωστά καταλάβατε, οι δεσμεύσεις και οι όμορφοι λόγοι ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα.

Θέλετε να δούμε τις δεσμεύσεις για τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές; Ας ξεκινήσουμε λοιπόν θυμίζοντας ότι, και εδώ, η επιστήμη ζητά επιτακτικά την προστασία του 30% των ωκεανών και την ανακήρυξη του 10% σε ζώνες απόλυτης προστασίας (no take zones) ως ελάχιστο απαραίτητο μέτρο για την προστασία της θαλάσσιας ζωής και την παράλληλη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Άμα τη επιστροφή, μάθαμε ότι η χώρα μας έχει ήδη υπερβεί αυτό τον στόχο, παλαιώθεν, αφού μια σειρά εποχικών και γεωγραφικών περιορισμών στην αλιεία υπερκαλύπτουν τη δέσμευση! Δεν φαντάζομαι να περιμένετε κάποια οικοσυστημική προσέγγιση, δείκτες βελτίωσης/ αύξησης της βιοποικιλότητας, των πληθυσμών χαρακτηριστικών θαλάσσιων οργανισμών ή υγείας οικοσυστημάτων.

Όσο για την εμβληματική περίπτωση της Γυάρου, η απροθυμία και έλλειψη ευελιξίας των υπηρεσιακών είχαν σαν αποτέλεσμα να αδειάσουν τα ψάρια που επί χρόνια πολλαπλασιάζονταν χωρίς αλιευτική πίεση. Τόσα χρόνια επιστημονικής καταγραφής και διαβούλευσης…στον βρόντο.

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που οι πρώτες εξαγγελίες του πρωθυπουργού (Σεπτέμβριος 2019) για την απολιγνιτοποίηση, έκρυβαν ανερυθρίαστα τη διείσδυση του αερίου και την αύξηση συμμετοχής του στο ενεργειακό μίγμα της χώρας την οποία πληρώνουμε ακριβά και, απ’ ό,τι φαίνεται, θα την πληρώνουμε για αρκετό καιρό ακόμα (όλα αυτά ανεξαρτήτως της κρίσης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία).

Ο Κ. Μητσοτάκης μας απογειώνει, μας ταξιδεύει και μετά προσγειωνόμαστε απότομα σε μια δυστοπική πραγματικότητα, σε μια καθημερινότητα που δεν έχει την παραμικρή σχέση με το αφήγημα που με τόση ευφράδεια περιγράφει σε διεθνείς διασκέψεις. Κάτι σαν την επιστροφή στα ΚΤΕΛ στον Κηφισό ύστερα από ένα μαγευτικό ταξίδι στον παράδεισο, κάτι σαν προσγείωση στον Ασπρόπυργο ύστερα από μια υπέροχη εμπειρία στην ορεινή βόρεια Πελοπόννησο. Σας θυμίζει κάτι;

Κύριε ΠΘ, παρακαλώ προσγειωθείτε στον πλανήτη Ελλάδα σήμερα. Μαζί μας. Εδώ. Όχι, μην ξεχάσετε το αφήγημα. Απλώς συνδέστε το με την πραγματικότητα.

ΥΓ 1. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν δείχνουν τη διάθεση ή δεν είναι σε θέση να περιγράψουν το δικό τους αφήγημα, να εξηγήσουν πώς θα έπρεπε να είναι η χώρα. Για την ώρα εξαντλούν τον πολιτικό οραματισμό τους στις υποκλοπές.

ΥΓ 2. Η απόσταση λόγου και έργων, μειώνει την ήδη χαμηλή εμπιστοσύνη των πολιτών στην κυβέρνηση και – κατ’ επέκταση - στην πολιτική, με αποτέλεσμα την απομάκρυνσή τους από αυτή, την παραχώρηση εδάφους στο λαϊκισμό και την πόλωση. Μην πέφτετε από τα σύννεφα λοιπόν. Τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ιταλία δεν προέκυψαν εν μια νυκτί.

ΥΓ 3. Δεν τολμώ να το αρθρώσω αλλά, δεν μπορώ και να το βγάλω από το μυαλό μου: άραγε υπάρχει περίπτωση να παρατηρείται η ίδια απόσταση μεταξύ δηλώσεων και πράξεων και σε θέματα εξωτερικής πολιτικής με τη γείτονα, που απασχόλησαν σημαντικό μέρος της παρέμβασης του ΠΘ στα Ηνωμένα Έθνη;

*Νίκος Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής, ελληνικό γραφείο Greenpeace

cover photo: Ο Ατμοηλεκτρικός Σταθμός (ΑΗΣ) Άγιος Δημήτριος βορειοανατολικά της Κοζάνης AP