Γιάννης Τσιπουρίδης / COP29: Ήταν στραβό το κλίμα…
Γράφει ο Γιάννης Τσιπουρίδης
Όλοι χάνουν κάποια στιγμή. Ακόμη και η τρανή Manchester City έχει 3 ήττες στη σειρά κι έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Αλλά 3, όχι 29…
Η ανθρωπότητα κατέγραψε την 29η συνεχόμενη ήττα της στο γήπεδο των COP και βαδίζει ακάθεκτη για την 30η
Δεν είναι μόνο ότι η ομάδα των ορυκτών καυσίμων είναι πλούσια, πανίσχυρη και πολυπληθής, αλλά και ότι ελέγχει τα πάντα: την έδρα, το γήπεδο, τους κανόνες, τους διαιτητές…
Αβίαστα προκύπτει το ερώτημα: και γιατί συνεχίζει κανείς να κατεβαίνει στο γήπεδο όταν η ήττα είναι δεδομένη;
Γιατί το διακύβευμα είναι η ίδια η ζωή και η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
Ας δούμε λίγο αναλυτικά τι έγινε στο COP29
Κατ’ αρχάς σε κάθε Διάσκεψη για το κλίμα λαμβάνονται πάρα πολλές αποφάσεις, αρκετές από τις οποίες είναι στη σωστή κατεύθυνση. ΄
Για παράδειγμα κατάφεραν φέτος να καταλήξουν σε συμφωνία για όλα τα στοιχεία της Συμφωνίας του Παρισιού που εκκρεμούσαν κι έτσι η συμφωνία οριστικοποιήθηκε σχεδόν 10 χρόνια μετά την υπογραφή της.
Αλλά αυτό το COP που βαφτίστηκε το COP της χρηματοδότησης (The Climate Finance COP) είχε σαν κύριο έργο να επικαιροποιήσει και να ολοκληρώσει τη δέσμευση για κλιματική χρηματοδότηση που είχε αναληφθεί στην ιστορική διάσκεψη του 2015 στο Παρίσι στο COP21.
Τότε οι ανεπτυγμένες χώρες είχαν δεσμευτεί να μοχλεύσουν 100 δις δολάρια μέχρι το 2020 για κλιματικές δράσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Ο στόχος δεν πιάστηκε ποτέ.
Ο Νέος Συλλογικός Ποσοτικοποιημένος Στόχος (New Collective Quantified Goal – NCQG) που εμφανίστηκε στις συζητήσεις φέτος, για τη χρηματοδότηση του κλίματος ήταν και αυτός βασικό στοιχείο της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015, με στόχο τον καθορισμό νέου οικονομικού στόχου για τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών στις δράσεις τους για το κλίμα μετά το 2025.
Κι εδώ είναι που τα χαλάσαμε.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες και οι οργανώσεις και ακτιβιστές που τις υποστηρίζουν έθεσαν τον πήχη στο 1,3 τρις δολάριά ετησίως από το 2025.
Το COP πρότεινε και κατάφερε, τα ξημερώματα της Κυριακής να συμφωνηθεί έστω με γκρίνιες και πολύ έντονες διαμαρτυρίες (Ινδία, Νιγηρία, και όλες οι ακτιβιστικές οργανώσεις) τα 300 δις δολάριά ετησίως.
Δηλαδή η απόφαση μόνο στοχεύει να τριπλασιάσει το ποσό της χρηματοδότησης που παρέχεται(λέμε παρέχεται, γιατί δεν έχει γινεί καμία χρονιά αν και πλησίασε πέρσι) στις αναπτυσσόμενες χώρες, από 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035.
Χάσμα τεράστιο.
Και μια σειρά από λεπτομέρειες που κάνουν τα πράγματά ακόμη πιο δύσκολα.
Για παράδειγμα, ως έχει, μόνο 23 χώρες υποχρεούνται να παρέχουν χρηματοδότηση για το κλίμα, που είναι οι χώρες ουσιαστικά του ΟΟΣΑ συμπεριλαμβανομένων της Δυτικής Ευρώπης, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας, του Καναδά και της Νέας Ζηλανδίας.
Οι άλλες εξαιρούνται π.χ. η Τουρκία κατάφερε να εξαιρεθεί ως αναδυόμενη αγορά και φυσικά εξαιρούνται οι μεγάλες οικονομίες της Κίνας και της Ινδίας.
Οι περισσότερες χώρες που καλούνται να πληρώσουν επικαλούνται δύσκολη δημοσιοοικονομική κατάσταση στο εσωτερικό και άρα αδυναμία.
Και φυσικά όλες αυτές οι χώρες, ζητάνε διεύρυνση των χωρών που θα μοιραστούν το λογαριασμό.
Έτσι φτάσαμε για ακόμη μια φορά να κάνουμε μια τρύπα στο νερό.
Υπάρχουν δεκάδες αναλύσεις για το τι και πως και πότε
Μπορείτε να διαβάσετε μια λεπτομερή και εξαιρετική ανάλυση από το Carbon Brief[i]
Η ουσία κατά τη γνώμη μου βρίσκεται στα παρακάτω δεδομένα.
Η παρούσα κατάσταση έχει ως εξής:
- Η κλιματική κρίση υπάρχει είναι αδιαμφισβήτητη και προκλήθηκε από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των οικονομιών των πλουσίων χωρών που βασίστηκε στα ορυκτά καύσιμα.
- Η ανάπτυξη αυτή βασίστηκε και στην ληστρική εκμετάλλευση των πρώτων υλών των φτωχών χωρών
- Οι φτωχές χώρες όχι μόνο δεν κέρδισαν από τον φυσικό τους πλούτο αλλά βρίσκονται καταχρεωμένες στις πλούσιες χώρες
- Οι φτωχές χώρες υφίστανται κλιματικές καταστροφές χωρίς να έχουν συμβάλει ούτε στο ελάχιστο στη δημιουργία τη κλιματικής κρίσης.
Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης απαιτεί
- κονδύλια για την βιώσιμη καθαρή ενεργειακή μετάβαση που οι φτωχές χώρες δεν μπορούν να καταβάλουν από μόνες τους. (mitigation)
- κονδύλια για την αντιμετώπιση των κλιματικών καταστροφών τα οποία χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
- Δαπάνες έργων προσαρμογής (adaptation)
- Δαπάνες έργων ενίσχυσης ανθεκτικότητας (resilience)
- Αποζημίωση ζημιών και απωλειών (Loss and Damage)
Αυτή είναι η κατάσταση.
Το καλύτερο το διάβασα σε ανάρτηση του Loss&Damage Collaboration Group στο LinkedIn:
«Αν είχατε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα που προκλήθηκε από κάποιον άλλο, αλλά καλείστε να αναλάβετε την πληρωμή όλων των ζημιών και επιπλέον, για να το κάνετε αυτό, πρέπει να δανειστείτε χρήματα με υψηλά επιτόκια ΑΠΟ το ίδιο το άτομο που προκάλεσε το ατύχημα….. ε, αυτό δεν θα ήταν λίγο άδικο;»
Ε, αυτό ακριβώς συμβαίνει με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Και να προσθέσω ότι λεφτά υπάρχουν, όπως όλοι ξέρουμε.
Για παράδειγμα το αιτούμενο 1,3 τρις δολάρια είναι ένα μόλις μέρος των επιδοτήσεων που εισπράττουν τα ορυκτά καύσιμα, που, κατά το ΔΝΤ ανέρχονται σε 7 τρις δολάρια ετησίως.
Πως τα κατευθύνεις εκεί που πρέπει είναι το ζητούμενο
Να και μια άλλη πρόταση με περισσότερες πιθανές πηγές
Αλ Γκορ
Να κλείσω με ένα χαριτωμένο από τον παλαίμαχο πια Αλ Γκορ ο οποίος όπως πάντα έκανε μια δυναμική παρουσία και παρουσίαση στο COP29, υπέρμαχος των αναπτυσσόμενων χωρών και λάβρος κατά των ορυκτών καυσίμων….
Αναφερόμενος ειρωνικά στην προσπάθεια του λόμπι των ορυκτών καυσίμων να συνεχίσουν να λειτουργούν ασταμάτητα χρησιμοποιώντας σαν ένα από τα όπλα στην προσπάθεια τους αυτή την τεχνολογία Carbon Capture and Storage, αφού έδειξε ένα διάγραμμα που περίτρανα αποδείκνυε την ανεπάρκεια της τεχνολογίας συμπλήρωσε, ειρωνικά:
«…… ίσως να μην τα καταφέρνουν να capture emissions, but they are way better at capturing politicians than emissions…they got pretty good at capturing COPs also…»[ii]
COP ήταν και πέρασε λοιπόν.
Η κλιματική κρίση δεν περνάει όμως
Κι ούτε θα περάσει εύκολα
Θα την έχουμε μαζί μας για δεκαετίες και θα χειροτερέψει πριν αρχίσει να βελτιώνεται
Μάλιστα το ανέφερε και ο Υπουργός κ Σκυλακάκης σε παρέμβαση του στο ελληνικό περίπτερο στο Μπακού και εντυπωσιάστηκα γιατί λίγοι κυβερνητικοί παράγοντες παγκοσμίως λένε τα πράγματα με το όνομα τους.
Να προσθέσω επειδή παρακολουθούσα στο διαδίκτυο καθημερινά το πρόγραμμα στο ελληνικό περίπτερο στο Μπακού, ήταν η πιο δυναμική και πιο πολύπλευρη παρουσία της Ελλάδας σε COP, με μεγάλη ποικιλία θεμάτων και συνεργασίες με πολλές χώρες και οργανώσεις.
Τα COP πάνε κι έρχονται και τι αλλάζει;
Αλλάζουν τα ονόματα και το πλήθος των περιοχών αλλά και ο αριθμός των θυμάτων που υφίστανται την αγριότητα των φαινομένων από την κλιματική κρίση που προκάλεσε η απληστία του ανθρώπου.
Φέτος κλαίμε τα θύματα στην Βαλένθια, που ήταν τα τελευταία.
Ποιος ξέρει ποιους θα κλαίμε του χρόνου τέτοιες μέρες που θα τελειώνει το COP30 στη Βραζιλία, φυσικά χωρίς καμιά ουσιαστική πρόοδο;
Μπορεί και να κλαίνε εμάς;
Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Μέλος του Fossil Fuel Non Proliferation Treaty και του Loss and Damage Collaboration Group
Εκδότης e-mc2 (Energy Matters to Climate Change)
Εκδότης ΑΝΕΜΟλόγια
[i] https://www.carbonbrief.org/cop29-what-is-the-new-collective-quantified-goal-on-climate-finance/
[ii] https://www.youtube.com/watch?v=_w2d-SnjXsU
