Φωτοβολταϊκά μπαλκονιού: Απλώς βάλτο στην πρίζα

Τα “φωτοβολταϊκά μπαλκονιού” (αλλιώς plug-and-play φωτοβολταϊκά) αποτελούν μια σχετικά νέα κατηγορία ηλιακών συστημάτων που επιτρέπουν στον καθένα να αξιοποιήσει τη δύναμη του ήλιου, εξοικονομώντας χρήματα από τους λογαριασμούς ρεύματος. Λέγονται “φωτοβολταϊκά μπαλκονιού” αν και μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε βολεύει τον καταναλωτή.

Αποτελούνται από (2 συνήθως) φωτοβολταϊκά πλαίσια, έναν μικρομετατροπέα και ένα απλό σύστημα στήριξης και συνδέονται απ’ ευθείας σε μία πρίζα του κτιρίου. Είναι ένα σύστημα χαμηλού κόστους (ίδιου ή και χαμηλότερου κόστους από ένα ηλιακό θερμοσίφωνα), εύκολο στην εγκατάσταση (συνήθως Do-It-Yourself), ιδανικό για ενοικιαστές και νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.

Τα συστήματα αυτά είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, ειδικά στη Γερμανία, όπου πρόσφατα (26 Απριλίου 2024) εγκρίθηκε ένα νομοθετικό πακέτο (Solarpaket-1), το οποίο αποσαφηνίζει τους κανονισμούς σχετικά με τα plug-and-play φωτοβολταϊκά μπαλκονιού και μειώνει τα διοικητικά εμπόδια. Ο αριθμός των νοικοκυριών στη Γερμανία που χρησιμοποιούν ηλιακούς συλλέκτες στο μπαλκόνι τους είναι πλέον πάνω από 750.000, σύμφωνα με στοιχεία του αρμόδιου διαχειριστή (BNetzA).

Σύμφωνα με το νέο γερμανικό  νόμο, τα φωτοβολταϊκά συστήματα θεωρούνται ως plug-and-play φωτοβολταϊκά μπαλκονιού εάν έχουν εγκατεστημένη ισχύ έως 2 κιλοβάτ (kWp) και ισχύ μετατροπέα έως 800 Volt-amperes. Ο νέος νόμος δεν απαιτεί πλέον την γνωστοποίηση στον πάροχο, αλλά μια απλή on-line γνωστοποίηση στον ιστότοπο www.marktstammdatenregister.de εντός ενός μηνός από την εγκατάσταση του συστήματος. Τον Οκτώβριο του 2023, το Γερμανικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Κατασκευών (DIBT) ανακοίνωσε ότι τα plug-and-play φωτοβολταϊκά μπαλκονιού δεν θεωρούνται δομικά προϊόντα. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ειδικές τεχνικές απαιτήσεις για την τοποθέτησή τους. 

Τα βύσματα Wieland δεν είναι πλέον το απαραίτητο αξεσουάρ, όπως παλαιότερα, για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών μπαλκονιού. Η εγκατάσταση μπορεί πλέον να γίνει χρησιμοποιώντας τυπικές πρίζες SCHUKO, που ταιριάζουν καλύτερα στις λειτουργίες plug-and-play του φωτοβολταϊκού μπαλκονιού. 

Από τον Ιανουάριο του 2023, τα φωτοβολταϊκά μπαλκονιού στη Γερμανία έχουν εξαιρεθεί από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (0% ΦΠΑ) και ορισμένοι δήμοι έχουν εισαγάγει γενναιόδωρα προγράμματα επιδοτήσεων για την υιοθέτησή τους. Το Βερολίνο, για παράδειγμα, προσφέρει επιδότηση 500 ευρώ σε νοικοκυριά που αγοράζουν φωτοβολταϊκά μπαλκονιού. Άλλες χώρες με 0% ΦΠΑ για τα ηλιακά συστήματα περιλαμβάνουν τη Βρετανία, την Κροατία, την Ιρλανδία, και την Ολλανδία.

Η ΕΕ προτρέπει τα κράτη μέλη να βοηθήσουν στην υιοθέτηση των φωτοβολταϊκών μπαλκονιού. Αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό και δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από πολλές χώρες , αν και η κατάσταση αλλάζει γοργά.

Με ένα σύστημα που αποτελείται από 2 πανέλα (και κόστος από 700 € έως 1.000 €), ένας καταναλωτής μπορεί να εξοικονομήσει κατά μέσο όρο ένα 20-25% του ρεύματος που καταναλώνει.

Επειδή το καθεστώς της αυτοκατανάλωσης ρυθμίζεται από την νομοθεσία για το net-billing (χωρίς κατώτερο όριο ισχύος) καλό θα ήταν να προβλεφθεί στη νομοθεσία η ειδική κατηγορία αυτών των φωτοβολταϊκών για να αποφευχθούν παρεξηγήσεις ως προς το επιτρεπτό της εγκατάστασης και ανούσια γραφειοκρατία που δεν χρειάζεται για τόσο απλά συστήματα.