Ευρωκοινοβούλιο: Ναι στο φόρο άνθρακα στις εισαγωγές από τρίτες χώρες και όχι στην κατάργηση δωρεάν δικαιωμάτων CO2

Την υιοθέτηση του φόρου άνθρακα στις εισαγωγές συγκεκριμένων προϊόντων στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν εχθές το βράδυ οι βουλευτές του Ευρωκοινοβουλίου, ψηφίζοντας υπέρ του μέτρου 444 ευρωβουλευτές, 70 κατά και 181 απουσίες.

Με την θεσμοθέτηση του μηχανισμού προσαρμογής άνθρακα (Carbon Border Adjustment Mechanism/CBAM), στόχος είναι να «αντισταθμιστούν» οι συνέπειες των περιορισμών που απορρέουν από τους στόχους για την Ενέργεια κα το Κλίμα και ενδεχομένως να δημιουργούν ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες έναντι ανταγωνιστών τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται σε τέτοιους περιορισμούς.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «το ψήφισμα υπογραμμίζει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή δεν θα πρέπει να οδηγούν σε «διαρροή άνθρακα» (carbon leakage) μιας και οι παγκόσμιες προσπάθειες για το κλίμα δεν θα αποδώσουν αν η ευρωπαϊκή παραγωγή απλώς μετεγκατασταθεί σε μη ευρωπαϊκές χώρες με λιγότερο φιλόδοξους κανόνες στην εκπομπή ρύπων».

Επομένως, οι ευρωβουλευτές τάσσονται υπέρ να τεθεί φόρος άνθρακα σε εμπορεύματα που προέρχονται από τρίτες χώρες και οι οποίες δεν έχουν υιοθετήσει αρκετά φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την ΕΕ και το σύστημα εμπορίας ρύπων ETS. Ένα τέτοιο μέτρο αναμένεται να δημιουργήσει ενιαίους κανόνες «παιχνιδιού» παγκοσμίως και ταυτόχρονα να αποτελέσει κίνητρο τόσο για τις ευρωπαϊκές όσο και τις μη ευρωπαϊκές βιομηχανίες να επιταχύνουν τις διαδικασίες απανθρακοποίησης σε συμμόρφωση με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.

Να σημειωθεί ότι ο νέος μηχανισμός θα αποτελεί μέρος της ευρύτερης ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής και θα αφορά όλες τις εισαγωγές εμπορευμάτων και προϊόντων που καλύπτονται από το σύστημα ETS. Συγκεκριμένα, ήδη από το 2023 και έχοντας προηγηθεί η εκπόνηση μια μελέτης επιπτώσεων, το νέο σύστημα θα αφορά την ηλεκτροπαραγωγή και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες όπως είναι τα τσιμέντα, σίδηρος, αλουμίνιο, διύλιση, χαρτί, γυαλί, χημικά και λιπάσματα, οι οποίοι συνεχίζουν να λαμβάνουν σημαντικές ποσότητες δωρεάν δικαιωμάτων και αντιπροσωπεύουν το 94% των βιομηχανικών ρύπων της ΕΕ.

Ταυτόχρονα, το ψήφισμα των ευρωβουλευτών επισημαίνει τον κίνδυνο «διολίσθησης» σε ένα διπλό προστατευτισμό με την εφαρμογή του μηχανισμού CBAM και του συστήματος ETS, ενδεχόμενο που θα πρέπει να αποτραπεί, όπως υπογραμμίζουν.

Σε ότι αφορά τα επόμενα βήματα, η Κομισιόν αναμένεται να καταθέσει την τελική της πρόταση για τον μηχανισμό CBAM το δεύτερο τρίμηνο του 2021 (πιθανότατα τον Ιούνιο) ως μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς επίσης θα καταθέσει την πρότασή της για το πώς θα συμπεριληφθούν και θα ενσωματωθούν τα έσοδα του μηχανισμού στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Έντονες διεργασίες για τα δωρεάν δικαιώματα

Ενδεικτικό ωστόσο των έντονων διεργασιών που προηγήθηκαν εντός και εκτός ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για την τελική μορφή του μηχανισμού είναι η προχθεσινή ψηφοφορία για το αν θα προχωρήσει η κατάργηση ή όχι των δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Ρύπων (Emissions Trading System/EU ETS), όπου το αποτέλεσμα κρίθηκε οριακά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του Euractiv, 334 ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ της διατήρησης των δωρεάν δικαιωμάτων, 329 κατά και 23 απουσίαζαν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κλάδος έχει εκφράσει προβληματισμό για το σχέδιο, καταλήγοντας πως πρέπει να συνεχίσει η δωρεάν διάθεση δικαιωμάτων ρύπων προς αυτές παράλληλα με την εφαρμογή του νέου μηχανισμού. Μάλιστα, μια σειρά βιομηχανικές ενώσεις, όπως η Eurofer, η ένωση χημικών βιομηχανιών CEFIC, τα τσιμέντα Cembureau, τα λιπάσματα Ευρώπης (Fertilizers Europe) την περασμένη εβδομάδα εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση με την οποία ζητούσαν από τους ευρωβουλευτές να επανεξετάσουν την πρόταση (κατάργησης των δωρεάν δικαιωμάτων) και ζητούσαν η πολιτική άνθρακα «να συνυπάρξει με το ισχύον σύστημα δωρεάν διάθεσης», αίτημα το οποίο στήριξε και η BusinessEurope.

«Πρέπει να διασφαλίσουμε την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μας διατηρώντας τα υφιστάμενα μέτρα, όπως είναι η δωρεάν διάθεση δικαιωμάτων βάσει του συστήματος ETS, τουλάχιστον για όσο διάστημα ο νέος μηχανισμός βρίσκεται σε δοκιμαστική φάση και δεν έχει αποδείξει ακόμη την αποτελεσματικότητά του», αναφέρει χαρακτηριστικά, σε δήλωσή της, η BusinessEurope την προηγούμενη εβδομάδα.

11 Μαρτίου 2021

energypress