ΕΛΕΤΑΕΝ: 10 βελτιώσεις στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ – Προτάσεις και για παράταση προθεσμιών, διευκόλυνση ώριμων επενδύσεων.

Σε θετική κατεύθυνση κινούνται οι διατάξεις του σχεδίου νόμου «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας» που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το ΥΠΕΝ. Η ορθή εφαρμογή τους μπορεί να επιτύχει τη χρυσή ισορροπία μεταξύ της ουσιαστικής προστασίας του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης. Απαιτούνται όμως βελτιώσεις σε κρίσιμες διατάξεις του νομοσχεδίου. Αυτό είναι το μήνυμα του αναλυτικού υπομνήματος που υπέβαλε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ.

Νέες ρυθμίσεις

Παράλληλα, με επιστολή προς τον κ. Χατζηδάκη η ΕΛΕΤΑΕΝ προτείνει και μερικές νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα μπορούσαν ίσως να προωθηθούν νωρίτερα, σε άλλο νομοσχέδιο που πιθανά συζητηθεί στη Βουλή . Από αυτές, οι διατάξεις που υποβάλλονται για πρώτη φορά αφορούν:

•          τη δυνατότητα για παράταση προθεσμιών λόγω της έκτακτης κατάστασης από την κρίση κορωνοϊού,

•          τη δυνατότητα άμεσης υποβολής αιτήσεων από έργα που έχουν επιτύχει σε διαγωνισμό -και άρα υπόκεινται σε αυστηρές προθεσμίες- και πρέπει να τροποποιήσουν το πολύγωνό τους,

•          την ανάγκη να εξετάζονται κατά προτεραιότητα και να μην κωλύονται από ανώριμα έργα, αιτήματα για τροποποιήσεις σχεδιασμού έργων που έχουν επιτύχει σε διαγωνισμό και έργων που βρίσκονται υπό κατασκευή.

Καλύτερο πλαίσιο αλλά...

Η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί ότι το σχέδιο νόμου μπορεί να διαμορφώσει ένα καλύτερο νέο συνολικό πλαίσιο για τις Α.Π.Ε., συνδυαζόμενο βεβαίως με τις επικείμενες, άκρως απαραίτητες, παρεμβάσεις στη λοιπή αδειοδότηση και την υιοθέτηση των προτάσεών της.

Η κεντρική αρχή των προτάσεων της ΕΛΕΤΑΕΝ είναι η εμπέδωση ειλικρινούς σχέσης Κράτους – Επιχειρήσεων στη βάση διαφανών κανόνων και αμοιβαίων δεσμεύσεων.

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση:

Το σχέδιο νόμου κάνει βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση αφού περιλαμβάνει γενναίες απλοποιήσεις στην αδειοδότηση των Α.Π.Ε. και εισάγει αποκλειστικές προθεσμίες για τη Διοίκηση σε ορισμένες φάσεις της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης.   Περιλαμβάνει επίσης πρόνοιες για το πώς δεν θα παγώνουν οι επενδύσεις στα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Είναι σημαντικό όμως αυτή η προσέγγιση να επεκταθεί σε όλες τις σχετικές διατάξεις του σχεδίου, όπως για παράδειγμα στις διαδικασίες τροποποίησης των περιβαλλοντικών αδειών και στις γνωμοδοτήσεις των αρχαιολογικών συμβουλίων.

Είναι ακόμα πιο σημαντικό να μην προβλέπεται αυτοδίκαιη παύση της άδειας παραγωγής (Βεβαίωσης) για μια επένδυση Α.Π.Ε. εάν δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει την ωρίμανσή της εντός των προθεσμιών που προβλέπει το σχέδιο, εξαιτίας των καθυστερήσεων της Διοίκησης.  

Και βεβαίως δεν πρέπει να επιβαρυνθούν επιχειρήσεις Α.Π.Ε. πληρώνοντας τέλος διακράτησης αδειών εάν έχουν ήδη καταβάλει τεράστια ποσά σε εγγυητικές επιστολές ή αναπτύσσουν ειδικά έργα που έχουν ιδιαίτερη σημασία.

Προστατευόμενες περιοχές

Όσον αφορά τις προστατευόμενες περιοχές, η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί πιο αποτελεσματικό το νέο σύστημα διαχείρισής τους.

Πρέπει όμως να υιοθετηθεί πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση για την εκπόνηση και την έγκριση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για την προστασία τους, ώστε οι μελέτες αυτές να διασφαλίζουν την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ισορροπία στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει το σχέδιο νόμου να προβλέψει ότι θα συνοδεύονται από εκτίμηση των επιπτώσεων των μέτρων που προτείνουν στο κλίμα, την ανάπτυξη και την κοινωνία και ότι θα εμπλέκουν και τις υπόλοιπες αρμόδιες υπηρεσίες χωροταξίας, ενέργειας και δασών του ΥΠΕΝ.

Στην ίδια κατεύθυνση, θα πρέπει το σχέδιο νόμου να μην διαγράψει τη διάταξη ότι, ύστερα από εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, είναι δυνατό να εγκαθίστανται Α.Π.Ε. σε περιοχές που δεν είναι απόλυτης προστασίας ή προστασίας της φύσης ή RAMSAR ή οικότοποι προτεραιότητας. Διαφορετικά, η προωθούμενη τροποποίηση μπορεί  να ερμηνευθεί ως πολιτική υποχώρηση στο ψευδο-περιβαλλοντικό λαϊκισμό ή ως υπονόμευση της εθνικής κλιματικής πολιτικής.

Τα αιολικά πάρκα -και γενικά οι Α.Π.Ε. – είναι φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις, αφού εξ ορισμού συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Μια συγκεκριμένη πρόταση τέτοιας επένδυσης μπορεί να απορρίπτεται μόνο εάν τεκμηριωθεί με βάση πραγματικά επιστημονικά στοιχεία και συγκεκριμένες αναλύσεις - και όχι γενικές πιθανολογήσεις - ότι θα επιφέρει ανεπίστρεπτη σημαντική βλάβη σε ένα προστατευτέο αντικείμενο υψηλής αξίας, η οποία (βλάβη) δεν μπορεί να επανορθωθεί με άλλα μέτρα.

Ο δεκάλογος των βελτιώσεων

Κωδικοποιημένα, οι σημαντικότερες από τις βελτιώσεις που προτείνει η ΕΛΕΤΑΕΝ στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, συνοπτικά είναι οι ακόλουθες:

1.             Οι νέες προθεσμίες για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και η 15ετής διάρκεια της ΑΕΠΟ θα πρέπει ρητά να καταλάβουν τις εκκρεμείς διαδικασίες και τις υφιστάμενες ΑΕΠΟ.

2.             Να μην απαιτείται υποβολή νέας ΜΠΕ για την τροποποίηση υφιστάμενης ΑΕΠΟ όταν οι τροποποιήσεις είναι βελτιωτικές (άρθρο 4) π.χ. όταν μειώνεται το πλήθος των ανεμογεννητριών με αύξηση των γεωμετρικών τους χαρακτηριστικών εντός του αδειοδοτημένου πολυγώνου.

3.             Στο άρθρο 46, πρέπει να επανέλθει οπωσδήποτε η διάταξη της παρ. 8 του άρθρου 19 του ν.1650/1986 που καταργείται με το σχέδιο νόμου σύμφωνα με την οποία είναι δυνατή η εγκατάσταση Α.Π.Ε. σε περιοχές Natura ύστερα από τη διαδικασία της ΜΠΕ και της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.

4.             Δεν θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα (που δίνεται με το άρθρο 46) να απαγορεύονται οριζόντια και επιλεκτικά από ζώνες προστασίας οικοτόπων και ειδών ή ζώνες βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων, οι εγκαταστάσεις Α.Π.Ε.

5.             Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες θα πρέπει να περιέχουν τεκμηρίωση των επιπτώσεων των προτεινόμενων μέτρων στην κλιματική πολιτική και την ανάπτυξη. Η έγκριση των ΕΠΜ θα πρέπει να γίνεται με εμπλοκή των υπηρεσιών Χωροταξίας, Ενέργειας και Δασών (άρθρο 47, παρ. 2 και 4).

6.             Δεν θα πρέπει να μπορεί ο ΥΠΕΝ να ορίζει μεταβατικά μέτρα προστασίας για μια περιοχή χωρίς ΠΔ, εάν δεν έχει εγκρίνει προηγουμένως την οικεία ΕΠΜ (άρθρο 47, παρ. 6)

7.             Δεν θα πρέπει να παύει -και μάλιστα αυτοδικαίως- η ισχύς μιας Βεβαίωσης όταν η Διοίκηση παραβιάζει τις προθεσμίες για γνωμοδότηση και εξ αυτού του λόγου ο επενδυτής δεν προλαβαίνει την προθεσμία που του ορίζει το άρθρο 12.

8.             Θα πρέπει να είναι πιο ευέλικτες οι διαδικασίες τροποποίησης των Βεβαιώσεων π.χ. να επιτρέπονται συνενώσεις αδειών ή μεταφορά ισχύος  μεταξύ τους (άρθρο 11, παρ. 13).

9.             Το Τέλος Διακράτησης (άρθρο 21) θα πρέπει να μειωθεί περισσότερο και να μην οφείλεται για έργα που έχουν ήδη υποβάλει Εγγυητική Επιστολή και για τα ειδικά έργα.

10.         Οι περιορισμοί του άρθρου 13 θα πρέπει να προσαρμοσθούν και να μην καταλαμβάνουν υφιστάμενες άδειες ούτε αιτήματα τροποποίησης νέων ή υφιστάμενων αδειών.

Προσαρμογή για κορωνοϊό

Σημειώνεται ότι στην επιστολή με την οποία υπέβαλε το πολυσέλιδο υπόμνημά της, η ΕΛΕΤΑΕΝ ξεκινά με ειδική αναφορά στην κρίσιμη κατάσταση για την πατρίδα μας εξαιτίας της κρίσης COVID-19. Η ΕΛΕΤΑΕΝ διαβεβαιώνει τον Υπουργό ότι ο αιολικός κλάδος και οι αιολικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα παρακολουθούν στενά τις ανακοινώσεις της Κυβέρνησης και των ειδικών και προσαρμόζονται σε αυτές για περιορισμό των μετακινήσεων, με γνώμονα την προστασία της υγείας των εργαζομένων και των πολιτών και την υψηλή διαθεσιμότητα των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής.

-----------------

Δείτε την επιστολή της ΕΛΕΤΑΕΝ στον Υπουργό ΠΕΝ ΕΔΩ

Δείτε το υπόμνημα με σχόλια στα Κεφάλαια του νομοσχεδίου που αφορούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις προστατευόμενες περιοχές ΕΔΩ.

Δείτε το υπόμνημα με σχόλια στο Κεφάλαιο του νομοσχεδίου που αφορά την άδεια παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΕΔΩ.
Δείτε το κείμενο του σχεδίου νόμου με ενσωματωμένες τις προτάσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ ΕΔΩ