Eίναι έτοιμη η Ελλάδα για καθαρές μεταφορές;

Στην Ευρώπη οι μεταφορές είναι υπεύθυνες για το ένα τέταρτο όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ενώ οι βιομηχανικές εκπομπές έχουν μειωθεί κατά 38% από το 1990, αυτές του τομέα των μεταφορών –περιλαμβανομένων των αεροπορικών μεταφορών – έχουν αυξηθεί κατά 9%.

Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, 400.000 θάνατοι πανευρωπαϊκά οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση ενώ στην Ελλάδα ο αριθμός αυτός ανέρχεται στους 18.000. Το 75% της ενέργειας που χρησιμοποιείται στην ΕΕ προέρχεται από υγρά ορυκτά καύσιμα, ποσοστό το οποίο στην Ελλάδα ανέρχεται στο 98%.

ΦΟΝΤΟ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει φιλόδοξους στόχους αρχικά για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: τουλάχιστον 40% μείωση μέχρι το 2030 και 80-95% μέχρι το 2050. Αυτοί οι στόχοι μπορούν να εκπληρωθούν μόνο αν ο τομέας των μεταφορών απανθρακοποιηθεί. Επίσης, η μείωση των εκπομπών από τον τομέα των μεταφορών εντάσσεται στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που ανέλαβε η ΕΕ στη Συμφωνία για το Κλίμα στο Παρίσι.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε και παρουσίασε πρόσφατα την στρατηγική για τις χαμηλές εκπομπές από τις μεταφορές, η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2016. Κυρίαρχο στοιχείο, μεταξύ άλλων, στο νέο αυτό πλαίσιο είναι η ηλεκτροκίνηση. Οι μέσες εκπομπές CO2 από το ηλεκτρικό αυτοκίνητο είναι περίπου 50 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο, πολύ πιο κάτω από το μέσο όρο των 95 γραμμαρίων που έχει τεθεί ως ο στόχος της ΕΕ για το 2021 αναφορικά με τα αυτοκίνητα.

Στην κατεύθυνση αυτή οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν θέσει ένα παγκόσμιο στόχο την παραγωγή 100 εκατομμυρίων ηλεκτρικών αυτοκίνητων και 400 εκατομμυρίων ηλεκτρικών μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων μέχρι το 2030. Το 2016 σημειώθηκε αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, το 30% περισσότερες από το 2015.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι σε μελέτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος στο σενάριο που τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν το 80% του στόλου το 2050, αυτό θα οδηγήσει σε 255 εκατομμύρια τόνους λιγότερους διοξειδίου του άνθρακα.

Η υλοποίηση της στρατηγικής της Κομισιόν για τις χαμηλές εκπομπές από τις μεταφορές υποστηρίζεται χρηματοδοτικά κατά ένα μεγάλο μέρος από το «Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη» (Σχέδιο Γιούνκερ). Επιπλέον, διατίθενται 70 δις ευρώ για τις μεταφορές στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών και Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, συμπεριλαμβανομένων 39 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη της μετάβασης προς κινητικότητα χαμηλών εκπομπών, εκ των οποίων 12 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο για τη χαμηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα και την αειφόρο αστική κινητικότητα. Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Horizon2020, διατίθενται επίσης 6,4 δις ευρώ για έργα κινητικότητας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Η πρόκληση της ανάπτυξης υποδομών για την ηλεκτροκίνηση και η περίπτωση της Ελλάδας

Η ανάπτυξη υποδομών για την ηλεκτροκίνηση (σταθμοί ηλεκτροφόρτισης) είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξή της. Η υποδομή για τη φόρτιση στην Ευρώπη έχει αυξηθεί από το 2013, σε ποσοστό 30% έως 60% κάθε χρόνο. Η ΕΕ έχει σήμερα περισσότερα από 100.000 σημεία φόρτισης, αλλά μερικά χιλιάδες από αυτά να είναι «αργοί φορτιστές», οι οποίοι χρειάζονται οκτώ ώρες για φορτίσουν μια μπαταρία.

Η ΕΕ εμφανίζεται πρόσφατα αποφασισμένη να πάρει πρωτοβουλίες για περισσότερα σημεία φόρτισης, προβλέποντας ότι από το 2019, κάθε νεόδμητο ή ανακαινισμένο σπίτι από την Κύπρος μέχρι την Λαπωνία, θα πρέπει να διαθέτει σταθμό φόρτισης. Μέχρι το 2023, το 10% των χώρων στάθμευσης όλων των κτιρίων πρέπει να έχουν φορτιστές.

Η Οδηγία 2014/94 για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων δίνει τις βασικές κατευθύνσεις όπως τον ελάχιστος αριθμό δημόσια προσβάσιμων σημείων επαναφόρτισης (σε αστικές περιοχές μέχρι το 2020 & στους αυτοκινητοδρόμους τμήμα των Διευρωπαϊκών Δικτύων και άλλα πολυσύχναστα σημεία σε περιαστικούς κόμβους μέχρι το 2025.

Στην Ελλάδα η πλήρης εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα για τις μεταφορές μεταφράζεται σε υψηλή επιβάρυνση του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων (11δις ευρώ ανά έτος) ενώ η καθυστέρηση στην ενσωμάτωση της της Οδηγίας2014/94 και στην εκπόνηση του Εθνικού Πλαισίου Πολιτικής έχει δημιουργήσει κωλύματα στην περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου. Επίσης, η χώρα μας βρίσκεται στις ελάχιστες της ΕΕ, οι οποίες δεν έχουν καταφέρει να απορροφήσουν τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη υποδομών ηλεκτροφόρτισης.

Εuractiv