Αυξάνει η «τρύπα» του ΕΛΑΠΕ – Αναζητά λύση το ΥΠΕΝ – Στο τραπέζι και η έκτακτη εισφορά στις υφιστάμενες ΑΠΕ.

Ακόμα και μια λύση που εθεωρείτο «ταμπού» μετά το new deal του 2014, το να επιβαρυνθούν δηλαδή εκ των υστέρων οι υφιστάμενοι παραγωγοί ΑΠΕ, βρίσκεται μέσα στη δέσμη των λύσεων που μελετά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την κάλυψη του ελλείμματος που έχει αρχίσει να δημιουργείται στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ και αναμένεται να αυξηθεί.

Τα νέα από το «λογιστήριο» του ΕΛΑΠΕ δεν είναι ευοίωνα, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ΥΠΕΝ δείχνουν ότι η εκτίμηση που έκανε ο ΔΑΠΕΕΠ στο προηγούμενο δελτίο του για έλλειμμα 224,4 εκ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και των 70 εκ. ευρώ που είναι το μαξιλάρι ασφαλείας), ήταν μάλλον... μετριοπαθής και ότι το έλλειμμα στο τέλος του 2020 θα είναι υψηλότερο.

Την προφανή λύση για αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ (κατά τρόπο ανάλογο με την περυσινή μείωση λόγω πλεονάσματος) ο υπουργός Κ. Χατζηδάκης την έχει αποκλείσει. Η κάλυψη από το Ταμείο Ανάκαμψης θα ζητηθεί μεν αλλά εκτιμάται ότι δεν είναι εύκολο να «περάσει» από την Κομισιόν.

Διαρροές από την οδό Μεσογείων αναφέρουν ότι «το έλλειμμα θα καλυφθεί με εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και στο παρελθόν σε ανάλογες συγκυρίες». Εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν ήταν το ΠΧΕΦΕΛ (Χρέωση Προμηθευτή) και το new deal, δηλαδή το κούρεμα στις συμφωνημένες ταρίφες αιολικών και φωτοβολταϊκών (κατά κύριο λόγο).

Τούτων δοθέντων, οι λύσεις που υπάρχουν στο τραπέζι για κάλυψη της συγκεκριμένης «τρύπας» του 2020 είναι περιορισμένες:

Επιβάρυνση Προμηθευτών

Η μία λύση είναι να πληρώσουν το βάρος οι προμηθευτές, όπως έκαναν και στο παρελθόν, όταν επεβλήθη η Χρέωση Προμηθευτή (ΠΧΕΦΕΛ), με το σκεπτικό ότι η χαμηλή Οριακή Τιμή Συστήματος την εφετινή χρονιά, οφειλόμενη σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ, μεγάλωσε τα περιθώρια κέρδους που εξασφάλισαν. Μια τέτοια λύση, ανεξάρτητα από τη μορφή που θα μπορούσε να πάρει, αφενός μεν θα ανακόψει τον ανταγωνισμό που ρίχνει τις τιμές λιανικής, αφετέρου θα επηρρεάσει κατά πολύ τη ΔΕΗ, το μεγαλύτερο προμηθευτή, ο οποίος μετά δυσκολίας ξαναμπήκε σε υγιές οικονομικό περιβάλλον.

Επιπλέον, στη χρέωση των προμηθευτών αντιδρούν οι μεγάλοι βιομηχανικοί καταναλωτές οι οποίοι φοβούνται ότι η επιβάρυνση θα περάσει από τους προμηθευτές στην κατανάλωση. Οι τελευταίες, δε, επαναλαμβανόμενες δηλώσεις του κ. Χατζηδάκη για στήριξη της βιομηχανίας όσον αφορά το ενεργειακό κόστος, ίσως έχουν τη σημασία τους.

Επιβάρυνση των ΑΠΕ

Η δεύτερη λύση που εξετάζεται είναι να φορτωθεί το βάρος της κάλυψης του ελλείμματος στις πλάτες των υφιστάμενων παραγωγών ΑΠΕ. Ένα νέο new deal, κούρεμα δηλαδή των σταθερών ταριφών, εκτιμάται ότι δεν θα μπορούσε να σταθεί σε επίπεδο Κομισιόν και ευρωπαϊκών οργάνων, ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι  μια έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ΑΠΕ προωθείται δυναμικά στον 6ο όροφο της οδού Μεσογείων και έχει πλέον αυξημένες πιθανότητες.

Η λύση αυτή έχει προφανείς δυσκολίες, όχι μόνο γιατί θα ξεσηκωθούν οι χιλιάδες των μικρών και μεγάλων παραγωγών ΑΠΕ, αλλά και διότι θα είναι ένα μήνυμα αβεβαιότητας προς τους επενδυτές, σε μια στιγμή που η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί στρατηγικό στόχο της χώρας, ενώ επενδυτικά κεφάλαια πολλών δις. ευρώ, κυρίως από το εξωτερικό, είναι έτοιμα να «πέσουν» στην πράσινη οικονομία.

Η δομική λύση

Δυσκολότερο ίσως ακόμα, από την κάλυψη της φετινής τρύπας, είναι το πρόβλημα των διαρθρωτικών αλλαγών που απαιτούνται στον σχεδιασμό του ΕΛΑΠΕ έτσι ώστε να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του. Διότι εάν δεν αλλάξουν τα πράγματα ο ΕΛΑΠΕ θα συνεχίσει να παράγει ελλείμματα.

Υπάρχουν κάποιες παραμετρικές παρεμβάσεις που συζητούνται και οι οποίες θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μέρος των εσόδων. Για παράδειγμα να συνεχίσουν οι υφιστάμενες ΑΠΕ να πληρώνουν και μετά τη λειτουργία του target model  το Μεταβατικό Σκέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού που πληρώνουν σήμερα για τη διακοψιμότητα, τα έσοδα όμως να κατευθύνονται στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Ή να μην καταργηθεί το ΜΜΚΘΣΣ που πληρώνουν σήμερα οι προμηθευτές και χρηματοδοτεί τον ΕΛΑΠΕ.

Εξετάζεται επίσης η προώθηση μιας Ειδικής Αγοράς Εγγυήσεων Προέλευσης για εμπορία πράσινων πιστοποιητικών που υπολογίζεται ότι μπορεί να εισφέρει κάποια έσοδα.

Παρόλα αυτά εκτιμάται ότι οι λύσεις αυτές δεν μπορούν να δώσουν βιώσιμη προοπτική. Αναζητούνται λοιπόν δομικές αποφάσεις.

Ένα από τα βασικά σενάρια που εξετάζονται είναι η ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ, του βασικού δηλαδή τροφοδότη του ΕΛΑΠΕ, στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων και όχι στο ρυθμιζόμενο. Με αυτόν τον τρόπο η ευθύνη θα «πέσει» αποκλειστικά στους προμηθευτές, οι οποίοι βεβαίως θα μετακυλίουν στους καταναλωτές τα κόστη αυτά, δίνοντας όμως ο καθένας ένα δικό του ενιαίο τιμολόγιο, απορροφώντας ίσως και μέρος της επιβάρυνσης.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του energypress, η λύση αυτή δεν πρόκειται να εφαρμοστεί εάν δεν βρεθεί τρόπος να διατηρηθεί η πολύ μικρή συμμετοχή που έχει η βιομηχανία στο ΕΤΜΕΑΡ. Συγκεκριμένα οι ενεργοβόρες βιομηχανίες έχουν εξασφαλίσει από τις ευρωπαϊκές οδηγίες πολύ ευνοϊκή αντιμετώπιση, την οποία θα χάσουν εάν μεταφερθεί το ΕΤΜΕΑΡ στο ανταγωνιστικό σκέλος. Η «άσκηση» αυτή μελετάται (να γίνει δηλαδή η μεταφορά στο ανταγωνιστικό σκέλος και ταυτόχρονα να διατηρήσει τα προνόμιά της η βιομηχανία) και τα πράγματα θα εξελιχθούν ανάλογα με το αν θα βρεθεί λύση.

Τι θα γίνει εάν δεν βρεθεί λύση; Είναι άγνωστο, ωστόσο οι «παλιοί» επενδυτές ΑΠΕ έχουν κάθε δίκιο να ανησυχούν.

8 Oκτωβρίου 2020

energypress