Άρθρο Μ. Μανουσάκη: Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις καταλύτης για την εθνική ενεργειακή στρατηγική
Το 2024 κλείνει, με εντυπωσιακές επιδόσεις και υψηλές προσδοκίες, το πρώτο μισό μιας δεκαετίας κατά την οποία η χώρα μας και η Ευρώπη έχουν επιταχύνει ραγδαία τη μετάβασή τους προς την καθαρή ενέργεια.
Σε αυτή τη συγκυρία, η αφθονία ανανεώσιμων πόρων και η στρατηγική γεωγραφική θέση της Ελλάδας, δημιουργούν εξαιρετικές προοπτικές για την εξέλιξή της σε μείζονα ενεργειακό κόμβο τα επόμενα χρόνια. Για να μπορέσουμε να αδράξουμε αυτή την ιστορική ευκαιρία, είναι κρίσιμο να αναπτύξουμε έγκαιρα νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις τόσο εγχώρια όσο και προς την ευρύτερη γειτονιά μας, ανάμεσα στην Ευρώπη, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Οι υποδομές αυτές είναι απαραίτητες για να αξιοποιήσουμε τον πλούτο που διαθέτουμε ως χώρα σε αιολικό και ηλιακό δυναμικό, να γίνουμε -εν πολλοίς-ενεργειακά αυτόνομοι καθώς και ένας ισχυρός εξαγωγέας καθαρού ηλεκτρισμού, σε περιφερειακό επίπεδο. Σε πιο άμεσο ορίζοντα, οι διασυνδέσεις αποτελούν βασική προϋπόθεση για την ασφάλεια τροφοδοσίας και την ενεργειακή συνεργασία των κρατών της περιοχής.
Μεσοπρόθεσμα όμως θα συμβάλουν ουσιαστικά και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καθώς θα επιτρέψουν τη μεταφορά περισσότερης καθαρής ενέργειας, μειώνοντας αντίστοιχα το ανθρακικό αποτύπωμα της ηλεκτροπαραγωγής, που σήμερα βασίζεται ακόμη, σε μεγάλο βαθμό, στα ορυκτά καύσιμα.
Μέσα από τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις που αναπτύσσει και σχεδιάζει ο ΑΔΜΗΕ, η Ελλάδα τοποθετείται δυναμικά στη νέα αυτή ενεργειακή εποχή. Τα τελευταία χρόνια ο Διαχειριστής υλοποιεί επενδύσεις που αναβαθμίζουν το ηλεκτρικό σύστημα στην ηπειρωτική αλλά και τη νησιωτική χώρα.
Η δεύτερη διασύνδεση της Κρήτης, μέσω Αττικής, το πρώτο mega-project μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα του είδους του σε παγκόσμια κλίμακα, ολοκληρώθηκε κατασκευαστικά τον Δεκέμβριο του 2024 και θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία την άνοιξη του 2025. Η ηλεκτρική διασύνδεση των νοτιοδυτικών Κυκλάδων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ παράλληλα ανοίγει ένας νέος κύκλος έργων, που μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα ενσωματώσει τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου στην υψηλή τάση.
Ο ΑΔΜΗΕ «μεταμορφώνει» τις ελληνικές ενεργειακές υποδομές, επεκτείνοντας και τον χερσαίο κορμό του συστήματος με νέες γραμμές 400 kV, Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης και τη συστηματική ανανέωση και ψηφιοποίηση κρίσιμου ηλεκτρολογικού εξοπλισμού σε όλη τη χώρα.
Οι επενδύσεις αυτές υποστηρίζουν ευθέως την εθνική ενεργειακή στοχοθεσία καθώς διευρύνουν το περιθώριο απορρόφησης ισχύος από χερσαίες και -μελλοντικά- υπεράκτιες μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Επιπλέον, είναι κρίσιμες προκειμένου οι ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες καθαρής ενέργειας που παράγονται εγχώρια, ή θα διέρχονται τα επόμενα χρόνια μέσω του ελληνικού συστήματος, να μπορούν να διοχετεύονται στα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης.
Η εξωστρέφεια του Διαχειριστή και η συμβολή του στην αναβάθμιση της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου αντανακλάται και στα μεγάλα projects των διεθνών διασυνδέσεων.
Ο σχεδιασμός αυτός βρίσκεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με την πρόσφατη Έκθεση Ντράγκι, στην οποία επισημαίνεται η σημασία των ηλεκτρικών διαδρόμων Βορρά-Νότου και Ανατολής-Δύσης για την ανταγωνιστικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνολικά.
Το 2024 έγιναν σημαντικά βήματα προόδου σε αυτό το πεδίο, καθώς η υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ έχει πλέον ξεκινήσει από τη θυγατρική εταιρεία του Ομίλου, Great Sea Interconnector. Ο ΑΔΜΗΕ ωριμάζει ένα ακόμη διηπειρωτικό project, το Saudi Greek Interconnection, που θα συνδέσει για πρώτη φορά την Ελλάδα και την Ευρώπη με την Αραβική Χερσόνησο, μέσω της Σαουδικής Αραβίας, ενώ συνδράμει τεχνικά και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY στην οποία εξετάζει και την επενδυτική συμμετοχή του.
Κατά τη χρονιά που πέρασε, τέθηκαν ακόμη οι βάσεις για την πράσινη ενεργειακή λεωφόρο μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας, ενός έργου απολύτως συμπληρωματικού με το «οικοσύστημα» των διασυνδέσεων που δρομολογείται νοτιότερα, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Με την ίδια συνέπεια, προχώρησαν και οι μελέτες για την ενίσχυση των υφιστάμενων διασυνδέσεων της χώρας μας με την Ιταλία και τα υπόλοιπα γειτονικά κράτη στα βόρεια σύνορα, την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Τουρκία. Όλες οι παραπάνω διασυνδέσεις, εκτός από τον ενεργειακό μετασχηματισμό, διανοίγουν επίσης νέους δρόμους μεταφοράς δεδομένων, δίνοντας ώθηση στην ψηφιακή μετάβαση της περιοχής, με πολλαπλά γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη.
Και το 2025 προδιαγράφεται ως μία χρονιά δυναμικών αλλαγών στο ενεργειακό τοπίο. Το ζητούμενο για να την αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό είναι η επιτάχυνση της περιφερειακής συνεργασίας και η υποστήριξη της κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για περισσότερη και ισχυρότερη διασυνδεσιμότητα. Τα επόμενα χρόνια, άλλωστε, η επιτυχία της μετάβασης προς ένα πιο βιώσιμο και κλιματικά ασφαλέστερο μέλλον θα κριθεί από «γέφυρες» καθαρής ενέργειας που θα έχουμε καταφέρει να αναπτύξουμε.
Ο κ. Μάνος Μανουσάκης είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ
Το άρθρο περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα του energypress για τις εμπειρίες του 2024, τις προκλήσεις και τις προσδοκίες για το 2025
