Απόψεις ΣΠΕΦ στην νέα διαβούλευση ΡΑΕ για την αγορά εξισορρόπησης.

 

Θέμα : Απόψεις ΣΠΕΦ στην νέα δημόσια διαβούλευση ΡΑΕ αναφορικά με την πρόταση του ΑΔΜΗΕ για την υποβολή ενιαίου βήματος για την Τεχνικά Ελάχιστη Παραγωγή τόσο στις ανοδικές όσο και στις καθοδικές προσφορές ενέργειας εξισορρόπησης. 

 

Αξιότιμε κε Πρόεδρε

 

Σε συνέχεια της θέσης σε δημόσια διαβούλευση της πρότασης του ΑΔΜΗΕ για την υποβολή ενιαίου βήματος για την Τεχνικά Ελάχιστη Παραγωγή τόσο στις ανοδικές όσο και στις καθοδικές προσφορές ενέργειας εξισορρόπησης, των παρόχων υπηρεσιών εξισορρόπησης, παρακαλούμε βρείτε παρακάτω τις απόψεις μας:

 

1. Θεωρούμε σωστή την εισήγηση του ΑΔΜΗΕ οπότε συμφωνούμε στην άμεση υιοθέτηση της. Είναι μάλιστα τόσο αυτονόητη η ρύθμιση αυτή, που είναι απορίας άξιο το γιατί δεν εφαρμόστηκε από την έναρξη του Target Model. 

 

2. Συνιστά κορυφαία στρέβλωση εκ μέρους των παρόχων υπηρεσιών εξισορρόπησης να μπορούν να δίνουν χωριστές προσφορές για βήματα παραγωγής που δεν δύνανται λόγω απολύτως γνωστών από πριν τεχνικών περιορισμών και δομικών χαρακτηριστικών των ίδιων των μονάδων τους ούτως ή άλλως να παραδώσουν.  Προφανώς όσοι το έπρατταν, το έκαναν ώστε να ενταχθούν στην παροχή υπηρεσίας ανοδικής ή καθοδικής εξισορρόπησης με ένα καταρχήν μικρό και φθηνό οικονομικά βήμα και εν συνεχεία επειδή δεν μπορούσαν να το παραδώσουν για δεδομένους και απολύτως γνωστούς από πριν τεχνικούς περιορισμούς των μονάδων τους, να εντάσσονται τελικά αυτόματα για ένα πολύ μεγαλύτερο όγκο υπηρεσίας και με πολύ διαφορετική μάλιστα ακριβότερη τιμή που προέκυπτε από τα επίπλαστα αυτά βήματα.

 

3. Η ανωτέρω μάλιστα πρακτική είχε δραματικές επιπτώσεις στην συνολική ποσότητα των υπηρεσιών εξισορρόπησης που ενεργοποιούσε συνολικά ο διαχειριστής για να καλύψει μια απόκλιση.  Εξ’ αυτού του λόγου η ενεργοποιούμενη δηλαδή από τον ΑΔΜΗΕ εν τέλει ποσότητα υπηρεσιών εξισορρόπησης για να καλυφθεί μια απόκλιση, κατέληγε να είναι πολύ μεγαλύτερη από την ίδια την απόκλιση για την οποία αρχικώς εντάχθηκε το σχετικό βήμα του συγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εξισορρόπησης και έτσι ο διαχειριστής για να αντισταθμίσει κατόπιν την υπερβάλλουσα ποσότητα εξισορρόπησης, αναγκαζόταν να εντάξει ταυτόχρονα και επιπλέον υπηρεσία εξισορρόπησης αντίθετης κατεύθυνσης.  Όπως είναι προφανές, τα ανωτέρω συνέτειναν στην εκτόξευση του κόστους εξισορρόπησης στα πολύ υψηλά επίπεδα που αυτό από 1/11/20 κυμαίνεται. 

 

4. Η υιοθέτηση της υπό διαβούλευση εισήγησης του ΑΔΜΗΕ οφείλει να λάβει χώρα με αναδρομική ημερομηνία εφαρμογής από 1/11/20, ώστε να αντιλογιστούν και να επιστραφούν στις οντότητες με ευθύνη εξισορρόπησης τα χρήματα που σπαταλήθηκαν από την στρέβλωση αυτή.  Υπενθυμίζουμε πως σε ανάλογη περίπτωση με την έναρξη λειτουργίας του μηχανισμού της Χρέωσης Προμηθευτή (ΠΧΕΦΕΛ) τον Οκτώβριο του 2016, η ΡΑΕ τέσσερις μήνες αργότερα, με τις αποφάσεις της υπ. αριθμ. 149 και 150/2017 από 16/2/17 καθορίζοντας χαμηλό ωριαίο πλαφόν για την ΠΧΕΦΕΛ, αντιλόγισε το κόστος αναδρομικά από 1/10/16 και επεστράφησαν τα ανάλογα ποσά από τον ΕΛΑΠΕ στους Προμηθευτές.  Αντίστοιχη πρακτική από το ΥΠΕΝ ακολουθήθηκε και στην μείωση του ΕΤΜΕΑΡ τον Αύγουστο του 2019 αναδρομικά από 1/1/19 κατά 200 εκατ. ευρώ ετησίως.

 

5. Σύμφωνα με υπολογισμούς μας ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) έχει χρεωθεί με ευθύνη εξισορρόπησης στις αποκλίσεις του περίπου 6 ευρώ/MWh τον Νοέμβριο και ~18 ευρώ/MWh τον Δεκέμβριο.  Τα ποσά αυτά είναι υπερβολικά και πέραν κάθε λογικής, έχοντας ζημιώσει τον ΕΛΑΠΕ στο δίμηνο αυτό κατά περίπου 25-30 εκατ. ευρώ.  Δυστυχώς ο ΔΑΠΕΕΠ μέχρι σήμερα δεν δημοσιεύει στοιχεία για την ανηγμένη ευθύνη εξισορρόπησης (έχουμε ζητήσει ωστόσο να το πράττει ανά εβδομάδα με σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του) που υφίσταται ο ΕΛΑΠΕ τόσο από το χαρτοφυλάκιο έργων που διαχειρίζεται όσο και από την κάλυψη έργων ΑΠΕ που φέρουν μεν υποχρεώσεις εξισορρόπησης (έργα με ΣΕΔΠ) και που λειτουργούν μέσω άλλων ΦοΣΕ αλλά ένεκα του Μεταβατικού Μηχανισμού Βέλτιστης Ακρίβειας Πρόβλεψης (ΜΜΒΑΠ) την ευθύνη εξισορρόπησης τους μεταβατικά την πληρώνει ο ΕΛΑΠΕ. 

 

6. Εκτιμούμε πως πέραν της υιοθέτησης της υπό διαβούλευση εισηγούμενης ρύθμισης του ΑΔΜΗΕ, η Αρχή σας οφείλει να προχωρήσει και σε άλλα μέτρα ρύθμισης των αγορών εξισορρόπησης.  Η εξομάλυνση που παρατηρείται στον Λογαριασμό Προσαυξήσεων ΛΠ3 το τελευταίο διάστημα και μετά την προφανή κερδοσκοπία που καταγράφηκε τον Δεκέμβριο, μόνο σε εφησυχασμό δεν πρέπει να σας οδηγήσει.  Αντίθετα μάλιστα το γεγονός ότι οι πάροχοι υπηρεσιών εξισορρόπησης δείχνουν την όποια αυτοσυγκράτηση σε συνέχεια της αναταραχής που προκλήθηκε αλλά και της δημοσιοποιηθείσας μέσω δημόσιας διαβούλευσης πρόθεσης σας να θέσετε όρια στις τιμές προσφορών, αποδεικνύει ακριβώς το πόσο ρηχή και χειραγωγήσημη είναι η αγορά αυτή. Με δεδομένο μάλιστα πως δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή καν ορίζοντας σύζευξης της με γειτονικών χωρών, νομίζουμε πως δεν είναι και εξ’ αυτού του λόγου δυνατόν να αφεθεί χωρίς δικλείδες ασφαλείας στα χέρια 4-5 όλων κι όλων παρόχων τέτοιων υπηρεσιών.

 

7. Σε ότι αφορά μάλιστα την όποια δικαιολογία κάποιοι προβάλλουν πως η αγορά εξισορρόπησης σε συνέχεια και των παραινέσεων που προηγήθηκαν δήθεν έλυσε τα προβλήματα της και εξορθολογίστηκε σε κόστος, να υπενθυμίσουμε πως:

 

• Το κόστος των Λογαριασμών Προσαυξήσεων τα προηγούμενα χρόνια ήταν συνολικά πέριξ των 4 ευρώ/MWh δηλαδή περίπου 200 εκατ. ευρώ ετησίως.  Με το νέο μοντέλο αγοράς για διάστημα μόλις δύο μηνών από 1/11/20 έως 3/1/21 οι αγορές εξισορρόπησης μόνο έχουν κοστίσει 170 εκατ. ευρώ.  Ας δούμε όμως αναλυτικά ανά εβδομάδα και ανά υπηρεσία το κόστος αυτό:

 

 

Σημειώνεται πως στον παραπάνω πίνακα αρνητικές αξίες στην καθοδική εξισορρόπηση σημαίνουν επιπλέον χρήματα για λιγότερη ενέργεια.  Δηλαδή πως οι πάροχοι τέτοιων υπηρεσιών αμείφθηκαν και επιπλέον για να εγχύσουν τελικά λιγότερη ενέργεια από αυτήν που είχαν προπληρωθεί στην Αγορά Επόμενης Ημέρας.

 

• Ακόμη λοιπόν και αν εξαιρέσουμε τις εβδομάδες ακραίου εκτροχιασμού που εμφανίστηκαν στο τέλος Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου με κόστος έως και 60 εκατ. ευρώ ανά εβδομάδα, το κόστος στο δίμηνο αυτό στην καλύτερη περίπτωση δεν έπεσε κάτω από τα 7-8 εκατ. ευρώ ανά εβδομάδα, δηλαδή στα περίπου 400 εκατ. ευρώ ετησίως.  Στην καλύτερη περίπτωση λοιπόν δυστυχώς μιλούμε για τουλάχιστον διπλασιασμό του κόστους ως προς τα προηγούμενα χρόνια, αν μάλιστα συνεχιστεί η όποια «αυτοσυγκράτηση» των παρόχων τέτοιων υπηρεσιών καταγράφεται. 

 

• Σύμφωνα με στοιχεία του ACER που έχουν δει το φως της δημοσιότητας στην προηγούμενη διαβούλευση σας, το αντίστοιχο κόστος στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές κινείται συνήθως στα 1-2 ευρώ/MWh και οριακά σε κάποιες ελάχιστες χώρες έως τα 4-5 ευρώ/MWh.  Δηλαδή στα επίπεδα που ήταν και στην Ελλάδα όλα τα προηγούμενα χρόνια πριν το Target Model.  Δυστυχώς στην χώρα μας σε ανηγμένη βάση ανά εβδομάδα τα κόστη προσαυξήσεων έχουν ως ακολούθως:

 

Πίνακας 2: Ανηγμένα κόστη λογαριασμών προσαυξήσεων ανά εβδομάδα. 

 

Οι ΛΠ2 και ΛΠ3 αφορούν τα κόστη ισχύος και ενέργειας εξισορρόπησης αντίστοιχα.  Ο ΛΠ1 των απωλειών συστήματος.

 

1. Προτείνουμε λοιπόν η Αρχή σας να μην εγκαταλείψει την θέσπιση ορίων στις αγορές εξισορρόπησης.  Για να μην υπάρχουν μάλιστα ασυμβατότητες με την Αγορά Επόμενης Ημέρας (ΑΕΗ) θα επαναλάβουμε την από 16/12/20 πρόταση μας για θέσπιση δυναμικών ορίων δηλαδή ως προς την μέγιστη Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) που καταγράφηκε στην ΑΕΗ για την ημέρα εκείνη. Η τότε πρόταση μας είχε θέσει το δυναμικό όριο για τις αγορές εξισορρόπησης στο διπλάσιο της ΤΕΑ.  Σεις μπορείτε να το προσδιορίσετε στο προσήκον μέτρο.

 

2. Τέλος σε ότι αφορά τις αγορές Ενέργειας Εξισορρόπησης θα επαναλάβουμε την από 16/12/20 πρόταση μας για αντικατάσταση του αλγόριθμου υπολογισμού της τιμής από “Pay as Cleared” σε “Pay as Bid”.  Με το “Pay as Bid” στην ανοδική αγορά ενέργειας εξισορρόπησης δεν θα πληρώνονται όλοι οι πάροχοι ενιαία  στην προσφορά του ακριβότερου (λιγότερο ανταγωνιστικού) που χρειάστηκε να ενταχθεί, αλλά ο καθένας στην τιμή ανά βήμα που προσέφερε και που εντάχθηκε.  Αντίστοιχα στην καθοδική αγορά ενέργειας εξισορρόπησης, δεν θα περιοριστούν οι τιμολογήσεις (επιστροφές ή πληρωμές αναλόγως το πρόσημο συν ή πλην αντίστοιχα) στην προσφορά με το χαμηλότερο τίμημα του λιγότερου ανταγωνιστικού που χρειάστηκε να ενταχθεί, αλλά ο καθένας που εντάχθηκε θα τιμολογηθεί/γήσει σε αυτό που προτίθετο ανά βήμα του που εντάχθηκε.

     

Στην διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνηση ή πληροφορία.

 

Για τον ΣΠΕΦ, με εκτίμηση

Δρ. Στέλιος Λουμάκης - Πρόεδρος

Γιώργος Σαμαράς – Γεν. Γραμματέας

 

 

 

14 Ιανουαρίου 2021

ΣΠΕΦ