Γιαρέντης: Προς εξεύρεση λύσης για τον ΕΛΑΠΕ - Εξετάζεται έκτακτη επιχορήγηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

Στο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και στο νέο ρόλο του Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) αναφέρθηκε ο Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή, Γιάννης Γιαρέντης, μιλώντας την Πέμπτη το πρωί στο συνέδριο του energypress.gr για τις Ανανεώσιμες Πηγές και την Αποθήκευση Ενέργειας, «Renewable Storage Forum».

Αναφερόμενος στο έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, ο κ. Γιαρέντης σημείωσε ότι ο ΔΑΠΕΕΠ σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει εισηγηθεί έκτακτη επιχορήγηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. «Αυτή τη στιγμή το θέμα εξετάζεται. Είναι θέμα που χειρίζεται το υπουργείο. Το ζήτημα της βιωσιμότητας του ΕΛΑΠΕ δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν ένα συγκυριακό πρόβλημα. Πρέπει να «τρέξει» σε ένα καθεστώς πλήρους λειτουργίας του Target Model», υπογράμμισε. Αναλύοντας το πρόβλημα του Ειδικού Λογαριασμού, ο κ. Γιαρέντης εξήγησε ότι «έχουμε από τη μια πλευρά την ολοένα και μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ (και αυτό σημαίνει μεγαλύτερες εκροές προς τους παραγωγούς) και από την άλλη, το κύριο έσοδο προέρχεται από την αγορά, η οποία ακολουθεί την πορεία σύγκλισης προς την ΕΕ». Όπως τόνισε η υγειονομική κρίση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτώση των εσόδων του ΕΛΑΠΕ. «Η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ πέρυσι ήταν μια απόφαση που έλαβε η κυβέρνηση αλλά βλέπω μέσα από τα νούμερα ότι αυτό το οποίο επέδρασσε σημαντικά είναι η πανδημία, η μείωση της ζήτησης, η οποία επέφερε και μειωμένα έσοδα για το ΕΤΜΕΑΡ.  Αυτός είναι ένας παράγοντας που συνυπολογίζεται», σημείωσε.

Οι ΑΠΕ πρέπει να εισέλθουν στην αγορά χωρίς προστατευτικό καθεστώς

Ο όγκος των έργων που πρόκειται να εισέλθουν στη χώρα έχει δώσει τη δυνατότητα να επιτευχθεί ο στόχος του ΕΣΕΚ επιλέγοντας τα πιο ανταγωνιστικά έργα με στόχο τα βέλτιστα αποτελέσματα και με στόχο το ελάχιστο κόστος για τον καταναλωτή. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν λειτουργήσει οι διαγωνισμοί από τη ΡΑΕ και έχουν επιλεγεί έργα ισχύος 3 γιγαβατ μέσα από αυτή τη διαδικασία. Έχει παρατηρηθεί σημαντική υποχώρηση των τιμών απομειώνοντας το κόστος παραγωγής (μείωση των τιμών κατά 22% στα αιολικά και φωτοβολταϊκά), σημείωσε ο κ. Γιαρέντης ενώ επανέλαβε την ανάγκη λειτουργίας της αγοράς σε καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού.

«Το ισχύον καθεστώς δεν μπορεί να συνεχιστεί. Οι ΑΠΕ πρέπει να εισέλθουν στην αγορά χωρίς προστατευτικό καθεστώς. Σταδιακά θα λειτουργήσουν σε καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού με ό,τι αυτό συνεπάγεται (εφαρμογή του Target Model, το οποίο έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές)», τόνισε.

Κάνοντας μια εκτίμηση για το μέλλον, ο πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ εξέφρασε την άποψη ότι «η σύγκλιση με την ευρωπαϊκή αγορά, η οποία έχει καθυστερήσει σημαντικά θα πρέπει να έρθει όσο πιο γρήγορα γίνεται. Οι ΑΠΕ βρίσκονται σε μια συνεχή ανοδική πορεία. Δεν υπάρχουν δυνάμεις που θα την σταματήσουν».

Απόθεμα 11.000 έργων όλων των τεχνολογιών

Η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται στην κορυφή της ενεργειακής πολιτικής για ολόκληρη την ΕΕ. Για την Ελλάδα μεταφράζεται σε υψηλούς στόχους (10 γιγαβάτ ΑΠΕ μέχρι το 2030 από 7,1 εγκατεστημένης ισχύος σήμερα). «Μέσα στα επόμενα εννέα έτη, θα πρέπει να εγκαθιστούνται 1,3 γιγαβάτ ανά έτος κάτι που μεταφράζεται σε συνολικό ύψος επενδύσεων 10-12 δις. (1,4 για το 2021, 1,8 για το 2022)», επεσήμανε ο πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ και πρόσθεσε ότι μέχρι το τέλος του 2022 θα έχουμε 10,1 γιγαβάτ.

Αναλύοντας περαιτέρω τα δεδομένα και τις προοπτικές της αγοράς, διευκρίνισε ότι 26 γιγαβάτ θα βρίσκονται σε διαδικασία ωρίμανσης, άλλα 35 γιγαβάτ έχουν αιτηθεί αδείας, άλλα 5 γιγαβατ αφορούν σε μικρά έργα και επιπλέον 10 γιγαβάτ αφορούν σε μεγάλα έργα που προωθούνται ως στρατηγικές επενδύσεις. «Υπάρχει απόθεμα 11.000 έργων όλων των τεχνολογιών. Έχουν δημιουργήσει μια τεράστια κινητικότητα στο χώρο των ΑΠΕ, οι οποίες καταλαμβάνουν τον κεντρικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας», εκτίμησε ο ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ.

Ο ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ

Μιλώντας για την «επόμενη ημέρα» στη χονδρεμπορική και την εφαρμογή του Target Model, ο κ. Γιαρέντης έκανε αρχικά μια πρώτη αποτίμηση της λειτουργίας του νέου μοντέλου υπογραμμίζοντας ότι «κατά τις πρώτες 11 ημέρες καταγράφηκε διακύμανση στις τιμές από 36 στα 61 ευρώ, κάτι που δεν απέχει πολύ από την προηγούμενη κατάσταση. Η τιμή στην αρχή της κρίσης είχε φθάσει στα 28 ευρώ και στα 34 κάτι που επέδρασε δραματικά στα έσοδα του ΕΛΑΠΕ. Ο ΔΑΠΕΕΠ θα είναι ο εγγυητής ρευστότητας της ενδοημερήσιας αγορά, αναλαμβάνοντας ρόλο market maker», ανέφερε.

Ο Διαχειριστής έχει θέσει νέους στόχους, φιλοδοξεί να γίνει πρωταγωνιστής στην βιώσιμη ανάπτυξη, σημείωσε ο κ. Γιαρέντης και πρόσθεσε ότι στην πορεία αυτή καταγράφονται αξιοσημείωτες επιτυχίες με βασικότερη την ομαλοποίηση της αποζημίωσης παραγωγών. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι έχει συντελεστεί προσπάθεια για την απλοποίηση λειτουργιών και τη μείωση της γραφειοκρατίας (σύνδεση με ΑΑΔΕ, δημιουργία νέας πλατφόρμας για ΕΤΜΕΑΡ). Όσον αφορά στην αυτοτιμολόγηση, το ποσοστό της έφθασε από το 30% στο 80% σήμερα, «κάτι που σημαίνει λιγότερη ταλαιπωρία για τους παραγωγούς», όπως σχολίασε ο κ. Γιαρέντης. 

Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του κ. Γιαρέντη:

Πρωταρχικα οφειλω να ευχαριστησω το  ENERGYPRESS  και τον κο Παναγούλη για την προσκληση.

Η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της ενεργειακής πολιτικής όχι μόνο της χώρας μας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Για την Ελλάδα η ενεργειακή μετάβαση μεταφράζεται στους υψηλούς στόχους που έχει θέσει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα για εγκατάσταση περίπου 19GW ΑΠΕ μέχρι το 2030. Υπενθυμίζω ότι αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 7,1 GW ΑΠΕ σε λειτουργία.

Αυτό σημαίνει ότι ΥΠΟΛΕΙΠΟΝΤΑΙ του στόχου περίπου 12 GW την επόμενη 10ετία ή αλλιώς 1.3 GW ανά έτος. Το συνολικό ύψος των απαραίτητων επενδύσεων φτάνει τα 10-12 δις. ευρώ. 

Ειδικοτερα, αναμένουμε 1,4 GW  για το 21 και 1,8 GW για το 22, εκ των οποίων 1,6 ΦΒ και 1,4 ΑΙΟΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ. Δηλαδη εκτιμούμε ότι στο τελος του 2022 θα έχουμε 10,1 Gw  εγκατεστημενης ισχύος ΑΠΕ στην χώρα.

Ταυτόχρονα  αυτή τη στιγμή υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά και περίπου 26 GW έργων βρίσκονται σε διαδικασία ωρίμανσης. 

Ακόμη 35 GW έχουν αιτηθεί άδειας, ενώ υπάρχουν ακόμη 5GW σε μικρά έργα που συνδέονται στο δίκτυο και άλλα 10 GW μεγάλα έργα που προωθούνται ως στρατηγικές επενδύσεις. Συνολικά υπάρχει ένα απόθεμα περίπου 11 χιλιάδων έργων όλων των τεχνολογιών και των μεγεθών, ισχύος 76GW. Το επενδυτικό αυτό ενδιαφέρον είναι προφανές ότι υπερκαλύπτει τις ανάγκες του ΕΣΕΚ και μάλιστα σε αναλογία 10 προς 1.

Αυτό επιτρέπει στην Πολιτεία ταυτόχρονα με την επίτευξη του στόχου του ΕΣΕΚ για τις ΑΠΕ να επιλέξει τα καλύτερα, τα πιο αποδοτικά, τα πιο οικονομικά και τα πιο ανταγωνιστικά έργα, με στόχο τα βέλτιστα αποτελέσματα για το ηλεκτρικό σύστημα αλλά και το ελάχιστο κόστος για τους καταναλωτές. 

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στην κατεύθυνση αυτή, δηλαδή της πιο ανταγωνιστικής λειτουργίας των ΑΠΕ, έχουν λειτουργήσει τα τελευταία χρόνια οι διαγωνισμοί που διενεργούνται. Από το 2018 έως σήμερα μέσω των διαγωνιστικών διαδικασιών έχουν επιλεγεί έργα ισχύος 3 GW ενώ παρατηρήθηκε και σημαντική υποχώρηση των τιμών, ακολουθώντας βέβαια και την ευρύτερη τάση απομείωσης του κόστους παραγωγής. Συγκεκριμένα την επίμαχη περίοδο οι διαγωνισμοί οδήγησαν σε μείωση των τιμών κατά 22% περίπου (αιολικά και φωτοβολταϊκά). Αυτό σημαίνει ότι το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον σε συνδυασμό με το εργαλείο των διαγωνισμών οδήγησε σε πιο ανταγωνιστικές τιμές. 

Ωστόσο το ισχύον καθεστώς της ενίσχυσης της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ δεν μπορεί να συνεχιστεί επ᾽ αόριστο. Οι ΑΠΕ μπορούν πια και πρέπει να εισέλθουν στην αγορά χωρίς προστατευτικό καθεστώς. 

Αυτό σημαίνει ότι σταδιακά οι ΑΠΕ θα πάψουν να είναι ρυθμιζόμενη αγορά και θα αρχίσουν να λειτουργούν όπως και στις περισσότερες χώρες τις Ευρώπης με όρους ανταγωνισμού. Το καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, θα υπάρξει με την εφαρμογή του νέου μοντέλου της αγοράς, του target model, το οποίο θα επιφέρει ριζικές αλλαγές στη λειτουργία των ΑΠΕ. 

Πως όμως διαμορφώνεται το τοπίο για τις ΑΠΕ την επόμενη ημέρα στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας με την εφαρμογή του Target Model; 

Έχουμε λοιπόν τις πρωτες ημέρες μια διαμορφωμενη κατασταση που ειδαμε μια διακυμανση αναμεσα στα 36 ευρώ , αλλά και στα 61 ευρω, με ΜΟ στα 47 ευρω, κάτι που δεν απέχει πολύ από την προηγούμενη κατασταση. Βέβαια δεν ξεχναμε ότι την περιοδο της ανοιξης του κορονοιού ειχε φτασει στα 28 και 34 ευρώ, κάτι που επέδρασε δραματικά στα εσοδα του ΕΛΑΠΕ.

Να τονισω ότι ο ΔΑΠΕΕΠ , στο target model θα παίζει επιπλέον και το ρόλο του market maker, που θα είναι ο εγγυητής της ρευστότητας ιδιαίτερα στην ενδοημερήσια αγορά. 

Ο ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον των τεκτονικών αλλαγών για την αγορά της πράσινης ενέργειας ο ρόλος του Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης είναι κομβικός. 

Από τον Αύγουστο του 2019, η νέα διοίκηση του ΔΑΠΕΕΠ, παρά τα σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης ,  προχωρούμε στην επόμενη ημέρα.

Εθεσε από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων της, νέους στόχους και  προοπτικές προκειμένου ο Διαχειριστής να καταστεί πρωταγωνιστής στο τρίπτυχο “Πράσινη Ενέργεια, Περιβάλλον, Βιώσιμη Ανάπτυξη” και να συνεπικουρήσει την Πολιτεία στο στόχο της απανθρακοποίησης της ελληνικής οικονομίας. 

Στην πορεία αυτή ήδη καταγράφονται αξιοσημείωτες επιτυχίες με βασικότερη την ομαλοποίηση της αποζημίωσης των παραγωγών ΑΠΕ και την “just in time” και χωρίς καμιά καθυστέρηση αποπληρωμή προς τους παραγωγούς, 

Σημαντική είναι επίσης τεραστια προσπάθεια για απλοποιηση των λειτουργιών μας, για ψηφιοποίηση, για αυτοματισμό για μειωση της γραφειοκρατίας.    Είναι ενδεικτικη , και όχι περιοριστική η διασυνδεση με την ΑΑΔΕ οπου γινεται πλέον αυτοματα η λήψη της φορολογικής ενημεροτητας.  

Μεγιστης σημασιας η ΕΝΤΑΞΗ του ΔΑΠΕΕΠ στον ΑΙΒ και ενεργοποιηση των ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ. Ηδη  προετοιμαζεται το ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ και η διασυνδεση με το HUB και το ενιαιο ευρωπαικό πληροφοριακο συστημα.

Σε συνεργασια με το ΥΠΕΝ  ετοιμασαμε την ΝΕΑ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ του ΕΤΜΕΑΡ, εφαρμοζοντας την ευρωπαικη οδηγια για τους δυνητικους δικαιουχους.

Στόχος μας είναι ο ΔΑΠΕΕΠ να καταστεί πρωταγωνιστής στο τρίπτυχο “Πράσινη Ενέργεια, Περιβάλλον, Βιώσιμη Ανάπτυξη” και να συνεπικουρήσει την Πολιτεία στο στόχο της αποανθρακοποίησης της ελληνικής οικονομίας.

Σε ό,τι αφορά τέλος τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, είναι σαφές ότι ο ΕΛΑΠΕ υπέστη βαρύ πλήγμα από την υγειονομική και οικονομική κρίση. Ήδη ΔΑΠΕΕΠ σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ έχει εισηγηθε την έκτακτη επιχορήγηση του Λογαριασμού από το Ταμείο Ανάκαμψης.  

Το προβλημα της βιωσιμοτητας του ΕΛΑΠΕ δεν είναι συγκυριακό και πρεπει να αντιμετωπισθει σαν ένα ΔΟΜΙΚΟ  προβλημα και να αντιμετωπισθει με συνολική αναδιαρθρωση που πρέπει να γινει αφου τρεξουμε καποιο διαστημα ενός ή δυο ετών σε καθεστως ΑΓΟΡΑΣ, δλδ σε καθεστως TARGET MODEL και market coupling.

Η σημερινη δομή του δεν προκειται να πάψει να δημιουργεί ΕΛΛΕΙΜΑΤΙΚΑ ισοζυγια , από την στιγμή που υπάρχουν αντιθετων κατευθύνσεων υπολογαριασμοί στην υποτιθέμενη ΕΞΙΣΩΣΗ των ΕΙΣΡΟΩΝ και των ΕΚΡΟΩΝ.

Από την μία πλευρα της εξίσωσης , η αυξητική διεισδυση των ΑΠΕ , που ξεκινησε την ανοδικη πορεία λόγω του νεου ΕΣΕΚ , έχει σαν συνεπεια τις πληρωμές προς τις ΑΠΕ  να είναι σε συνεχή αυξανομενη κατευθυνση. 

Από την άλλη πλευρα το κύριο έσοδο του λογαριασμού, η αποζημιωση των ΑΠΕ μέσω της αγοράς , με ταση και κατευθυνση να μειωνεται συνεχώς, λόγω της βελτιστοποιησης της Οριακης Τιμης Συστηματος. Και αυτή η ταση , δηλαδη η μειωση της ΟΤΣ αποτελει μονιμο στόχο στην προσπάθεια της μείωσης του Ενεργειακου κόστους, αλλά και στην συγκλιση με τους ευρωπαικους μέσους όρους.

ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ θέλω να εισημανω ότι οι ΑΠΕ βρισκονται σε μια ΑΝΟΔΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ η οποια θα συνεχιστει με κάθε τρόπο.

12 Noεμβρίου 2020

energypress