Το «Clean Aviation» απογειώνεται- Όραμα οι «Πράσινοι Ουρανοί»

Η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για την «Καθαρή Αεροπορία» (Clean Aviation) απογειώθηκε! Με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η νέα κοινή επιχείρηση «Clean Aviation» θα ανοίξει το δρόμο για την κλιματικά ουδέτερη αεροπορία στην Ευρώπη έως το 2050.

Ο Axel Krein είναι ο εκτελεστικός διευθυντής της κοινής επιχείρησης «Clean Aviation».

Η εν λόγω σύμπραξη αποτελεί κομμάτι μιας σειράς από δέκα νέες ευρωπαϊκές συμπράξεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της βιομηχανίας. Αυτές οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έχουν στόχο να επιταχύνουν τη μετάβαση προς μια πράσινη, κλιματικά ουδέτερη και ψηφιακή Ευρώπη και να καταστήσουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», σχεδόν 10 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ποσό το οποίο αναμένεται να καλυφθεί από τις επενδύσεις των συμμετεχόντων εταίρων.

Η αεροπορία έχει εντυπωσιακό ιστορικό όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα και σήμερα είναι κατά 80% πιο αποδοτική σε καύσιμα από ότι όταν άρχισαν τα μαζικά ταξίδια το 1970.

Παρ’ όλα αυτά, στην εποχή πριν την πανδημία, οι εκπομπές από τις αερομεταφορές συνέχισαν να αυξάνονται σε απόλυτους αριθμούς, διότι, παρόλο που τα αεροσκάφη γίνονταν χρόνο με το χρόνο πιο ενεργειακά αποδοτικά, ο απόλυτος αριθμός των αεροσκαφών στους ουρανούς αυξανόταν κατά 4,5% κάθε χρόνο. Έτσι, παρόλο που τα αεροσκάφη είναι πολύ πιο καθαρά από ποτέ, ο τομέας των αερομεταφορών στο σύνολό του εξακολουθεί να εκπέμπει μη βιώσιμες ποσότητες ρύπων.

Το μερίδιο των αερομεταφορών στις ανθρωπογενείς εκπομπές CO2 – αν και εξακολουθεί να είναι μέτριο – έχει αυξηθεί σε 2,5% παγκοσμίως από περίπου 2,0% στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Εάν δεν ληφθούν αντίμετρα, το μερίδιο αυτό θα αυξηθεί τις επόμενες δεκαετίες.

Συνολικά, οι εκπομπές των αερομεταφορών αντιστοιχούν στο 3,8% των συνολικών εκπομπών CO2 στην Ευρώπη. Ωστόσο, αν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις που προκαλούν οι εκπομπές άλλων ρύπων – όπως τα οξείδια του αζώτου – ο αντίκτυπος των αερομεταφορών στην υπερθέρμανση του πλανήτη είναι αξιοσημείωτα υψηλός για την Ευρώπη.

Οι τρεις άξονες

Η «Clean Aviation» στοχεύει στον περιορισμό τόσο των εκπομπών όσο και των επιπτώσεών τους με την ανάπτυξη τεχνολογιών για μια εντελώς νέα γενιά αεροσκαφών. Επικεντρωνόμαστε, λοιπόν, σε τρεις κύριους τομείς- άξονες.

Αυτοί οι τρεις άξονες θα αποτελέσουν τους πυλώνες της νέας συνεργασίας: υβριδικές ηλεκτρικές και πλήρως ηλεκτρικές ιδέες, εξαιρετικά αποδοτικές αρχιτεκτονικές αεροσκαφών και ανατρεπτικές τεχνολογίες που θα καταστήσουν δυνατή την κίνηση αεροσκαφών με υδρογόνο.

Οι υβριδικές και πλήρως ηλεκτρικές ιδέες θα καταστούν πολύ σημαντικές για τις περιφερειακές συνδέσεις έως και 1000 χιλιομέτρων. Τα αεροσκάφη που λειτουργούν σε αυτό το εύρος (συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών αεροσκαφών με χωρητικότητα έως 100 θέσεων) θα είναι τα πρώτα που θα επωφεληθούν από ένα σύστημα αερομεταφορών με τεχνολογίες υβριδικής-ηλεκτρικής πρόωσης και συναφείς συμπληρωματικές λύσεις για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των αερομεταφορών.

Πιο συγκεκριμένα, το υδρογόνο θα αλλάξει τα δεδομένα για τις αερομεταφορές. Για να είναι αποτελεσματική και αποδοτική η χρήση του υδρογόνου στις αερομεταφορές, θα απαιτηθεί ένας κατάλογος πολλών νέων τεχνολογιών και καινοτομιών για την προσαρμογή στις ειδικές ανάγκες αυτού του ενεργειακού φορέα. Για παράδειγμα, το υδρογόνο απαιτεί υπερτριπλάσιο όγκο δεξαμενής σε σχέση με την κηροζίνη και το υγρό υδρογόνο πρέπει επίσης να αποθηκεύεται σε θερμοκρασίες -253C.

Οι τρεις αυτές κατευθύνσεις θα κορυφωθούν με μια νέα γενιά αεροσκαφών περιφερειακών, μικρών και μικρών/μεσαίων αποστάσεων, τα οποία αναμένουμε να είναι έτοιμα για προώθηση έως το 2030 και για χρήση έως το 2035.

Γιατί πτήσεις μικρών αποστάσεων; Γιατί όχι μεγαλύτερα επιβατικά αεροσκάφη;

Περίπου τα 2/3 των εκπομπών παράγονται σε ζεύγη πόλεων και διαδρομές μήκους κάτω των 4000 χιλιομέτρων και το 1/3 μόνο σε πτήσεις κάτω των 1500 χιλιομέτρων. Για το λόγο αυτό, οι βιώσιμες τεχνολογίες που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της νέας σύμπραξης «Clean Aviation» θα στοχεύσουν σε αυτόν τον εξαιρετικά σημαντικό τομέα της αγοράς και θα μειώσουν ριζικά τις εκπομπές συνολικά.

Ο σχεδιασμός ενός «καθαρού φύλλου» πτήσης για τα αεροσκάφη μικρού/μεσαίου βεληνεκούς μπορεί όχι μόνο να συμβάλει θετικά στη μείωση των επιπτώσεων των αερομεταφορών στο κλίμα, αλλά και να επιφέρει τις μεγαλύτερες ευκαιρίες εξέλιξης στον τομέα αυτό. Ο οδικός χάρτης της εν λόγω σύμπραξης στοχεύει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μιας νέας γενιάς αεροσκαφών μικρής/μεσαίας εμβέλειας κατά 30%.

Ο χρόνος είναι το ζητούμενο

Τα νέα αεροσκάφη που θα κατασκευαστούν στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Clean Aviation» και «Clean Sky» είναι πιθανό να αποτελέσουν το 75% του παγκόσμιου στόλου εμπορικών αερογραμμών μέχρι το 2050. Ως εκ τούτου, θα έχουν σημαντική θετική επίδραση στις εκπομπές των αερομεταφορών και στο κλίμα. Για να επιτευχθεί αυτό το ποσοστό μέχρι το 2050, τα «καθαρά» αεροσκάφη πρέπει να εισέλθουν στον εμπορικό στόλο το αργότερο μέχρι το 2035.

Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο – η ταχεία, επαναστατική καινοτομία είναι άμεσα απαραίτητη αν θέλουμε να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο. Χρειάζονται γενναίες επενδύσεις για να οδηγηθούν οι αερομεταφορές σταθερά προς την κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Ευτυχώς, δεν ξεκινάμε από το μηδέν, χάρη στις καινοτόμες τεχνολογίες που έχουν ήδη αναπτυχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Clean Sky».

Η επιτυχία του «Clean Sky» μέχρι σήμερα

Το πρόγραμμα «Clean Sky» θα διαρκέσει έως το 2024 και τώρα εισερχόμαστε στην τελική φάση υλοποίησής του. Αυτό είναι ίσως το πιο συναρπαστικό στάδιο του «Clean Sky», καθώς είναι η φάση που μπορούμε να δούμε τους καρπούς της επταετούς δέσμευσης των μηχανικών και των επιστημόνων σε όλη την Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών, το «Clean Sky» θα παραδώσει περισσότερους από 100 επιδεικτικούς μηχανισμούς και συνολικά περισσότερες από 1000 τεχνολογίες.

Για να ανακαλύψετε τους επιδεικτικούς μας μηχανισμούς και τις καινοτόμες τεχνολογίες μας, σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα να επισκεφθείτε το ηλεκτρονικό μας περίπτερο, όπου μπορείτε να πάρετε μια γεύση από το έργο που επιτελεί το «Clean Sky» για την προώθηση της βιώσιμης αεροπλοΐας. Μπορείτε επίσης να διαβάσετε για τα αποτελέσματά μας – για παράδειγμα, το έργο «MAESTRO» που παρέχει συνδυασμό στροβιλοκινητήρων και ελίκων νέας γενιάς για μικρά αεροσκάφη και το «SHERLOC» που διερευνά τις δυνατότητες μιας νέας τεχνικής της λεγόμενης «Structural Health Monitoring», η οποία χρησιμοποιεί αισθητήρες για την παρακολούθηση, την εξ αποστάσεως επιθεώρηση και την εκτίμηση βλαβών.

Πράσινοι ουρανοί μπροστά

Τα οφέλη των αερομεταφορών είναι πολλαπλά: αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης, σύνδεση επιχειρήσεων, δυνατότητα να επισκεφθούμε συγγενείς στην άλλη άκρη του πλανήτη ή να ταξιδέψουμε και να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας. Το 2019, 4,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι ήταν επιβάτες στις αεροπορικές εταιρείες του κόσμου και σχεδόν 88 εκατομμύρια θέσεις εργασίας υπήρχαν χάρη στις αερομεταφορές.

Ατενίζοντας το μέλλον, πρέπει να διατηρήσουμε τα πολλά κοινωνικοοικονομικά οφέλη που προσφέρει ο τομέας των αερομεταφορών, ενώ παράλληλα να εξαλείψουμε το μη βιώσιμο αντίκτυπό του στο περιβάλλον.

Το απώτερο όραμά μας – ένας κόσμος όπου όλοι θα μπορούν να πετούν χωρίς να ανησυχούν για το αποτύπωμα του άνθρακα.

 

Από Axel Krein and KLELIA AVATAGELOU | Clean Sky 2 Joint Undertaking and Euractiv Greece | Μεταφρασμένο από Μαριάνθη Πελεκανάκη

1